CHỨNG ĐẠO CA
VĨNH GIA HUYỀN GIÁC ĐẠI SƯ
BAN DỊCH THUẬT THIỆN TRI THỨC
Anh thấy chăng?
Hết học, vô vi, nhàn đạo nhân
Chẳng trừ vọng tưởng, chẳng cầu chân
Thực tánh vô minh tức Phật tánh
Thân Không ảo hóa tức Pháp thân.
Pháp thân giác rồi không một vật
Tự tánh bổn nguyên thiên chân Phật
Năm ấm mây trôi rỗng đến đi
Ba độc bọt nước giả tan khởi
Chứng thực tướng không nhân pháp
Sát na diệt sạch a tỳ nghiệp
Nếu đem lời vọng dối chúng sanh
Tự mời (tội) rút lưỡi trần sa kiếp
Đốn giác rõ Như Lai thiền
Sáu độ muôn hạnh thể toàn viên
Trong mộng nhập nhòa có sáu nẻo
Tỉnh giấc rỗng rang không đại thiên
Không tội phước, không thêm bớt
Trong tánh tịch diệt chớ tìm hỏi
Xưa nay gương bụi chửa từng lau
Ngay đây rõ ràng cần phân định
Ai vô niệm, ai vô sanh?
Nếu thật vô sanh, không chẳng sanh
Gọi người gỗ hỏi cơ quan ấy
Cầu Phật ra công sớm muộn thành?
Buông bốn đại, chớ nắm bắt
Trong tánh tịch diệt tùy ăn uống
Các hành vô thường tất cả Không
Đó là Như Lai đại viên giác
Nói quyết định, hiểu chân thừa
Có người chẳng chịu cứ nghiên tầm
Thẳng suốt căn nguyên là Phật ấn
Trích lá tìm cành ta chẳng ưa
Ngọc ma ni, người chẳng biết
Trong tạng Như Lai thâu trọn hết
Sáu phần thần dụng không chẳng không
Một điểm viên quang sắc chẳng sắc
Tịnh năm mắt, được năm lực
Chỉ chứng mới hay không thể lượng
Trong gương xem ảnh thấy khó chi
Trong nước bắt trăng không thể đắc
Thường độc hành, thường độc bộ
Người đạt đồng đi Niết bàn lộ
Điệu xưa thần nhẹ phong thái cao
Dáng gầy xương cứng người chẳng thấy
Bần Thích tử, miệng xưng nghèo
Thực ra thân nghèo đạo chẳng nghèo
Nghèo thì thân thường áo chắp vá
Đạo ắt tâm tàng vô giá châu
Báu vô giá, dùng vô tận
Lợi vật ứng cơ mãi chẳng cùng
Ba thân bốn trí thể tròn nguyên
Tám giải, sáu thông tâm địa ấn
Bậc thượng một quyết tất cả xong
Bậc hạ nghe nhiều, nhiều nghi ngại
Chỉ tự trong lòng cởi áo bẩn
Tinh tấn hướng ngoại khoe nào ích
Tùy ai bác, mặc ai chê
Châm lửa đốt trời tự nhọc sức
Ta nghe như uống cam lồ vậy
Tiêu tan liền nhập (cái) chẳng nghĩ bàn
Quán lời ác là công đức
Với ta đó mới thiện tri thức
Chẳng do phỉ báng khởi oán, thân
Sao hiện vô sanh từ nhẫn lực
Tông cũng thông, nói cũng thông,
Định huệ sáng tròn chẳng trệ không
Chẳng phải riêng ta nay đạt đấy
Hằng sa chư Phật thể đều đồng
Sư tử hống, vô úy nói
Trăm thú nghe qua xé óc não
Voi chạy lung tung mất hết uy
Thiên long im nghe sanh hoan hỷ
Chơi sông biển, dạo núi rừng
Tìm thầy hỏi đạo hành tham thiền
Từ khi rõ nẽo Tào Khê ấy
Mới hay sanh tử chẳng tương can
Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền
Nói im động tĩnh thể an nhiên
Dầu gặp gươm đao thường rỗng rỗng
Dù cho thuốc độc vẫn nhàn nhàn
Thầy ta từ gặp Nhiên Đăng Phật
Nhiều kiếp từng làm tiên nhẫn nhục
Sanh mấy hồi, tử mấy hồi
Sanh tử triền miên không định dứt
Từ khi đốn ngộ rõ vô sanh
Nơi vinh nhục có gì vui, sợ
Vào rừng sâu, ở Lan nhã
Núi sâu rừng lặng gốc tùng già
Thong dong ngồi tĩnh chùa hoang dã
Tĩnh mịch an cư thực khoái thay.
Giác tức trọn, chẳng thi công
Tất cả hữu vi pháp chẳng đồng
Bố thí trụ tướng sanh thiên phước
Giống như bắn tên lên hư không
Thế lực hết, tên lại rơi
Đời sau lại có bất như ý
Sao bằng thật tướng môn vô vi
Một siêu thẳng vào Như Lai địa
Chỉ được gốc, lo chi cành
Như tịnh lưu ly ngậm trăng thanh
Đã rõ được đây ngọc như ý
Tự lợi, lợi người không hề ngưng
Sông trăng chiếu, gió trong tùng
Đêm trường thanh vắng có làm gì?
Ngọc Phật tánh giới tâm địa ấn
Cầu vồng mây gió y trên thân
Bát thâu rồng, gậy giải cọp
Hai vòng khoen vàng khua lảnh lót
Phải đâu hư sự giữ làm vì
Gậy báu Như Lai còn dấu vết
Chẳng cầu chân, chẳng dứt vọng
Rõ ràng hai pháp Không, vô tướng
Vô tướng, vô không vô chẳng không
Tức là Như Lai chân thực tướng
Tâm gương sáng, soi không ngại
Rỗng không sáng tột hằng sa cõi
Muôn tượng đa dạng ảnh hiện trong
Một điểm viên quang không nội ngoại
Đạt không trơ, bác nhân quả
Thô tháo, rối bời mời tai họa
Bỏ có, bám không vẫn bệnh thôi
Khác nào tránh nước lao vào lửa
Bỏ vọng tâm, giữ chân lý
Tâm hay nắm bỏ thành xảo ngụy
Người học không hay, dùng tu hành
Chân thành nhận giặc làm con đẻ
Hao pháp tài, hoại công đức
Tất cả đều do tâm, ý, thức
Thế nên thiền dạy buông bỏ tâm
Đốn nhập vô sanh tri kiến lực
Đại trượng phu, cầm gươm huệ
Mũi Bát nhã, hề, sáng kim cương
Không chỉ hay bạt ngoại đạo tâm
Sớm khiến thiên ma lùi khiếp vía.
Nổi sấm pháp, đánh trống pháp
Bủa rộng mây từ, rưới cam lồ
Long tượng gặp vô biên nhuần thấm
Ba thừa năm tánh đều tỉnh ngộ
Cỏ quý Tuyết sơn không hỗn tạp
Thuần cho đề hồ ta thường dùng
Một tánh viên thông tất cả tánh
Một pháp gồm khắp tất cả pháp
Một trăng khắp hiện (trong) tất cả nước
Tất cả trăng (trong) nước nhiếp (vào) một trăng
Pháp thân chư Phật vào tánh ta
Tánh ta đồng cùng Như Lai hiệp
Một địa đầy đủ tất cả địa
Chẳng sắc, chẳng tâm, chẳng hạnh nghiệp
Búng tay viên thành tám vạn môn
Sát na diệt hết ba kỳ kiếp
Thảy cả văn tự, chẳng văn tự
Với tánh giác ta nào giao thiệp?
Chẳng thể chê, chẳng thể khen
Thể như hư không vô bờ bến
Chẳng lìa đương xứ thường trong vắt
Tìm, tức biết anh chưa thể thấy.
Nắm chẳng được, bỏ chẳng được
Trong chẳng thể đắc, được cái gì?
Im là nói, nói là im
Đại thí mở toang không vướng mắc
Có người hỏi ta giải tông nào
Thưa rằng Ma Ha Bát Nhã lực
Hoặc phải, chẳng phải người đâu biết
Làm thuận, làm nghịch trời sao lường
Ta sớm từng trải nhiều kiếp tu
Chẳng phải đem lời dối gạt nhau
Dựng pháp tràng, lập tông chỉ
Rõ ràng Phật dạy, ứng Tào Khê
Thứ nhất Ca Diếp giữ đèn truyền
Hăm tám đời tổ ở Tây thiên
Pháp sang đông, vào đất này
Bồ đề Đạt ma là sơ tổ
Sáu đời truyền y thiên hạ nghe
Người sau đắc đạo nhiều vô kể.
Chân chẳng lập, vọng vốn không
Hữu vô đều dứt, chẳng không không
Hai chục cửa không nguyên chẳng bám
Một tánh Như Lai thể tự đồng
Tâm là căn, pháp là trần
Cả hai ngấn bụi bám gương trong
Ngấn bụi hết rồi quang mới hiện
Tâm, pháp mất tiêu, tánh tức chân
Ôi mạt pháp, ác thời thế
Chúng sanh phước mỏng khó điều chế
Hiền thánh xa rồi tà kiến sâu
Ma mạnh pháp yếu nhiều oán hại
Nghe nói Như Lai đốn giáo môn
Hận chẳng nghiền tan như ngói bể
Làm tại tâm, họa tại thân
Trách móc người ta ấy chẳng nên
Muốn khỏi chiêu mời vô gián nghiệp
Chớ báng Như Lai chánh pháp luân
Rừng chiên đàn không cây tạp
Sâu kín rậm màu sư tử ở
Cảnh vắng giữa rừng một mình chơi
Thú chạy chim bay trốn xa tắp
Sư tử con, chúng theo sau
Lên ba bèn có thể rống to
Nếu chó rừng có theo vương pháp
Yêu quái trăm năm mở miệng suông.
Viên đốn giáo không thường tình
Có nghi chẳng quyết phải phân minh
Chẳng phải sơn tăng thích nhân ngã
Tu hành sợ lạc hố đoạn thường
Phi chẳng phi, thị chẳng thị
Sai một mảy tơ mất ngàn dặm
Thị tức Long Nữ đốn thành Phật
Phi là Thiện Tinh sanh đọa lạc
Ta tuổi nhỏ đã gom học vấn
Cũng từng viết sớ, tìm kinh luận
Phân biệt danh tướng chẳng biết ngưng
Vào biển đếm cát tự khổ hận
Đáng bị Như Lai phải la trách
Đếm châu báu người có ích chi
Trước nay nắn nót uổng công hành
Nhiều năm làm mãi phong trần khách.
Chủng tánh tà, lầm hiểu biết
Chẳng đạt Như Lai viên đốn pháp
Nhị thừa tinh tấn thiếu đạo tâm
Ngoại đạo thông minh không trí huệ
Như ngu si, như trẻ nít
Trên nắm tay không sanh hiểu thật
Chấp (ngón) tay là nguyệt uổng thi công
Căn cảnh dụi mắt vọng thấy quái.
Chẳng thấy một pháp tức Như Lai
Mới được gọi là Quán Tự Tại
Rõ tức nghiệp chướng bổn lai không
Chưa rõ nợ xưa phải hoàn trả
Đói gặp tiệc vua không thể ăn
Bệnh ngờ y vương sao được khỏi
Dục giới hành thiền lực tri kiến
Sen sanh trong lửa rốt chẳng hoại
Dõng Thí phạm tội ngộ vô sanh
Sớm thành Phật đạo ở cõi này
Sư tử rống, thuyết vô úy
Thương thay người dày nặng căn khí
Chỉ cho phạm tội, chướng Bồ đề
Chẳng thấy Như Lai khai bí quyết
Có hai tỳ kheo phạm dâm sát
Lửa đóm Ba Li thêm tội buộc
Duy Ma đại sĩ đốn trừ nghi
Như mặt trời hừng tiêu sương tuyết
Chẳng nghĩ bàn, giải thoát lực
Diệu dụng hằng sa không cùng cực
Bốn sự cúng dường cảm công lao
Muôn lượng vàng ròng cũng tiêu được
Tan thân xương nát chưa đáp đền
Một câu thấu suốt siêu trăm ức.
Pháp này vua, là tối thắng
Hằng sa Như Lai đồng cùng chứng
Nay đây ta giải như ý châu
Người nào tin nhận đều tương ứng
Thấy rành rành, không một vật
Cũng không người, cũng không Phật
Thế giới ba ngàn bọt đại dương
Tất cả thánh hiền như điện phất
Giả sử vòng lửa quay trên tóc
Định huệ sáng tròn luôn chẳng mất
Nhật thành lạnh, nguyệt thành lò
Chúng ma không thể hoại chân thuyết
Xe voi vững tiến đường cao ngất
Làm sao bọ ngựa ngăn bước đi
Voi lớn không đi trên đường thỏ
Đại ngộ tự do, không tiểu tiết
Chớ dòm ống trúc, báng trời xanh
Chưa rõ ta vì anh xác quyết.
Trích: Chứng Đạo Ca
Tác giả: Vĩnh Gia Huyền Giác Đại Sư
Ban Dịch Thuật Thiện Tri Thức
Ảnh nguồn Internet