PHÓ MẶC CHO SỰ NGẪU NHIÊN

Bất kì ai khi thử quay đầu ngoảnh lại nhìn ngắm quãng đời đã qua của bản thân, chắc đều sẽ nhận thấy rằng, mỗi một điểm mốc quan trọng trong đời, bằng cách nào đó, điều hiện diện điều ngẫu nhiên làm nên bản thân chúng ta bây giờ. Nói một cách chính xác hơn, điều ngẫu nhiên đó không phải thứ duy nhất thêu dệt nên câu chuyện, mà toàn bộ chúng hợp lại để trở thành điều tất nhiên.

Sự kỳ diệu này không thể lý giải được và chỉ ít người may mắn có được nó. Dù trong trường hợp của ai đi nữa, tất cả những gì họ mong muốn, sớm muộn đều nằm trong tay, và những thứ không có gắn kết chặt chẽ sẽ tự biến mất. Sau đó, nếu để ý lại thấy rằng tất cả những thứ đó đều liên kết với nhau, tạo nên cái toàn thể thống nhất.

Nếu chúng ta ý thức được điều này, sự bất an và phiền toái sẽ biến mất, dành chỗ cho những gì tự nhiên và lạc quan ở lại. Từ nay về sau, chúng ta có thêm một nhận thức rõ ràng: những điều mình muốn vào một ngày nào đó, bằng cách này hay cách khác sẽ đến với mình, còn những gì bản thân thấy hờ hững sẽ ngày một rời xa.

Khi nhìn vào một khoảng thời gian ngắn thì cuộc đời trông có vẻ đầy những điều vô lý, nhưng khi nhìn từ góc độ cả đời người, nó bỗng trở thành một phần tất yếu. Cho nên, những điều ngẫu nhiên nhìn thoáng qua có vẻ tốt hay xấu, nhưng rốt cuộc, chúng vẫn là một suy tính diệu kì. Vì vậy, nếu bạn rơi vào tình huống không biết phải làm gì ngoài băn khoăn liệu lần này có ổn không, thì hãy thử chờ đợi và đừng làm gì cả. Điều bạn đang làm chính là chờ đợi một sự việc bên ngoài ngẫu nhiên nào đó xảy đến và làm thay đổi cục diện.

Ngoài ra, chúng ta có một cách nữa để suy nghĩ thông suốt mà không mệt mỏi. Đó là bỏ qua những lo lắng vô ích và suy nghĩ thật nghiêm túc. Suy nghĩ không hẳn là vô ích bởi nhờ suy nghĩ, ta có thể nhờ đến một sự giúp đỡ ngẫu nhiên mới. Mặc dù chúng ta không thể tự nhận thức được điều này bây giờ, nhưng về sau, nó sẽ trở thành một sự giúp đỡ lạ thường và dễ hiểu.

Có đi đến hiệu sách bạn cũng khó tìm thấy những quyển sách cũ, bởi sách cũ ít được bày bán. Tại sao? Do cung không đủ cầu nên số người mua ít đi? Hay mọi người nghĩ rằng nội dung sách xưa đã lỗi thời trong hiện tại?

Có thật là những gì thuộc về xưa cũ là không còn phù hợp với ngày nay? Vậy các tác phẩm văn chương, chẳng hạn như “Suy ngẫm” (Pansees) của Pascal thì sao? “Ý thức về những sự giả dối của thú vui hiện tại và sự thiếu hiểu biết về những thú vui phù phiếm chưa từng nếm trải, sẽ gây nên tình trạng không kiên định”.

Đây chẳng phải là cốt lõi của sự thiếu kiên nhẫn, thay lòng đổi dạ, tính khí thất thường, trái tim phản trắc… tồn tại đến bây giờ mà chúng ta vẫn chưa thể diễn giải một cách rõ ràng hay sao? Nếu thật sự như vậy, những người sinh sống ở các vùng đất xa xôi thời trước và những người đang sinh sống ở các thành phố lớn ngày nay đều thuộc cùng một kiểu người. Tư tưởng dưới đây của Pliny cũng hướng chúng ta đến một sự phản tính sâu sắc.

“Với những người bị chi phối bởi ảo tưởng của bản thân, liệu đó có phải cũng là những người bất hạnh?”

Có một sự chênh lệch lớn trong cách suy nghĩ và cách sống, giữa việc hiểu hay không hiểu điều chí lí và vô cùng thâm thúy nói trên. Sự hiểu biết sâu sắc này mới chính là tri thức, mới là trí tuệ. Tri thức tồn tại ở đó mà chúng ta chẳng hề mảy may biết đến, chẳng phải là hết sức lãng phí hay sao?

---o0o---

Trích: Tư Duy Cho Cuộc Sống Trọn Vẹn

Tác Giả: Shiratori Haruhiko

Người dịch: Yên Châu

NXB: Hà Nội in năm 2017

Ảnh: Nguồn Internet