THƯỞNG THỨC CUỘC SỐNG GẦN GŨI QUANH MÌNH
KHÔNG HẲN LUÔN NHƯ VẬY - SHUNRYU SUZUKI
Tôi mới đi thăm một hòn đảo của Nature Conservancy (Ủy ban Bảo vệ Thiên nhiên), nơi có nhiều thú vật, chim chóc và cá. Một nơi rất thú vị! Nếu bạn sống ở một nơi giống như thế và thực sự bắt đầu nhìn thấy sự vật, thấy cây cối và muông thú ở đó, bạn có thể muốn ở đó suốt đời. Nó là một nơi rất thú vị. Nhưng con người chúng ta lại cứ thích bay nhảy đây đó, bỏ qua nhiều điều tuyệt vời ngay xung quanh mình. Chúng ta có thể du lịch lên mặt trăng hay hơn nữa. Điều đó khá ngu xuẩn. Nếu bạn an cư ở một nơi, bạn có thể thưởng thức cuộc sống của bạn một cách hoàn toàn trọn vẹn. Đó là cuộc sống có vẻ con người hơn.
Khi chúng ta lên đến mặt trăng, tôi không chắc chúng ta đang đi theo hướng tốt nhất cho con người. Tôi không biết chúng ta đang làm gì. Khi chúng ta nhận được tinh thần của Thiền, chúng ta nhận racách để sống như một con người. Nói cách khác, chúng ta không bị sự vật hay ý tưởng nào đó đánh lừa. Thiền sư Đạo Nguyên lần đầu từ chối một tử y danh dự do Hoàng đế ban cho, đến lần từ chối thứ hai, Hoàng đế nói, “Ngài phải nhận nó.” Cuối cùng ngài nhận. Nhưng Ngài không mặc, và viết thư cho Hoàng đế, nói, “Thần rất cảm kích về tử y của Bệ hạ, nhưng thần không dám mặc nó, vì nếu mặc nó, chim và khỉ trong núi này sẽ cười thần.”
Trong việc thiền tọa, đôi khi chúng ta đếm hơi thở. Bạn có thể nghĩ, thật ngốc nghếch khi đếm từ một đến mười, đếm lộn thì phải bắt đầu đếm lại. Nếu bạn dùng một máy tính, sẽ không bị lầm lẫn. Nhưng tinh thần cơ bản của việc thực hành đếm hơi thở là rất quan trọng. Trong khi chúng ta đếm từng số từng số, chúng ta nhận ra cuộc sống của chúng ta sâu vô hạn. Nếu chúng ta đếm hơi thở theo cách như chúng ta đếm khoảng cách từ đây đến mặt trăng, sự tu tập của chúng ta chẳng có ý nghĩa gì.
Đếm mỗi hơi thở là đếm với toàn thân tâm của chúng ta. Chúng ta đếm mỗi hơi thở với toàn năng lực của vũ trụ. Vì thế khi bạn thực sự trải nghiệm việc đếm hơi thở, bạn sẽ có lòng biết ơn sâu xa, hơn cả nếu bạn đến mặt trăng. Bạn sẽ không thích thú lắm với vật gì chỉ vì nó được cho là to lớn, đặc biệt và cũng không lãnh đạm với những gì thường bị cho là nhỏ bé, bình thường.
Có thể bạn vẫn cảm thấy rất thú vị khi có những kinh nghiệm mới trong một việc làm quen thuộc và lặp lại, như một đứa trẻ. Một đứa trẻ có thái độ cơ bản là thích thú với mọi vật như thế. Nếu bạn ngắm nó, bạn sẽ thấy nó luôn luôn vui thích với cuộc sống của nó. Người lớn chúng ta hầu như bị mắc vào những ý tưởng đã định trước. Chúng ta không bao giờ có thể hoàn toàn thoát khỏi thế giới khách quan, bởi vì chúng ta không là một với thế giới khách quan.
Mọi vật thay đổi. Đối với người thường, điều này rất nản lòng. Bạn không thể nương tựa vào bất cứ điều gì. Bạn không thể có bất cứ gì. Và bạn sẽ thấy những gì bạn không muốn thấy. Bạn sẽ gặp người bạn không thích. Nếu bạn muốn làm gì, bạn phải thấy rằng không thể làm được. Rồi bạn sẽ chán nản cách thức mà mọi sự đang vận hành.
Như một Phật tử, bạn đang thay đổi nền tảng của cuộc sống và cách nhận thức của mình. “Những sự vật thay đổi” là lý do bạn đau khổ trong thế giới này và trở nên chán nản. Khi bạn thay đổi sự hiểu biết, nhận thức và lối sống của mình, bạn có thể tận hưởng cuộc sống mới trong từng khoảnh khắc một cách hoàn toàn trọn vẹn. Mọi vật phù du là lý do tại sao bạn nên thưởng thức cuộc sống trong từng khoảnh khắc. Khi bạn thực hành theo lối này, cuộc đời bạn trở nên ổn định và có ý nghĩa.
Vậy điểm quan trọng là thay đổi sự hiểu biết về cuộc sống và tu tập với sự hiểu biết đúng đắn. Đếnmặt trăng có thể là một biến cố lịch sử và vĩ đại, nhưng nếu chúng ta không thay đổi sự hiểu biết về cuộc sống, nó sẽ không có ý nghĩa gì nhiều. Chúng ta cần có sự hiểu biết sâu hơn về cuộc sống.
Chúng ta nói có tông Lâm Tế (Rinzai) và tông Tào Động (Soto), tu theo Tiểu thừa và tu theo Đại thừa, Phật giáo và Thiên Chúa giáo. Nhưng nếu không có hiểu biết đúng đắn thì dù bạn tu lối nào cũng chỉ như đang chạy loanh quanh trong vũ trụ, không có ích gì nhiều. Nếu bạn có hiểu biết đúng đắn về sự tu tập, thì hoặc bạn đi xe lửa, máy bay hay tàu thủy, bạn có thể thưởng thức chuyến đi, thời gian chẳng thành vấn đề. Dù cho bạn đi máy bay, bạn không thể sống ngàn năm. Bạn chỉ sống tối đa trăm năm. Và bạn không thể lặp lại đời sống của bạn. Nên bạn không thể so sánh đời mình với cuộc đời người khác.
Cách duy nhất là thưởng thức cuộc sống của bạn. Cho dù bạn hành thiền, đếm hơi thở như một con sên, bạn có thể thưởng thức cuộc sống của bạn, có lẽ còn hơn là du hành lên mặt trăng. Đó là tại sao chúng ta hành thiền.
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
-----------------------------------------------------
Trích: Không Hẳn Luôn Như Vậy
Tác giả: Shunryu Suzuki
Việt dịch: Viên Chiếu
