SỐNG TRONG HIỆN TẠI - TRÍCH "KHÔNG TUỔI TÁC KHÔNG THỜI GIAN" - DEEPAK CHOPRA

SỐNG TRONG HIỆN TẠI

DEEPAK CHOPRA - KHÔNG TUỔI TÁC KHÔNG THỜI GIAN

---o0o---

Để cảm nhận được một xúc cảm đầy đủ, để trải nghiệm và rồi giải phóng nó, thì phải ở hiện tại, thời điểm duy nhất vĩnh viễn không già đi.
SỐNG TRONG HIỆN TẠI - TRÍCH

Mọi điều bạn suy nghĩ và cảm nhận đều phản ánh bạn là người thế nào. Nếu bạn suy nghĩ và cảm nhận từ mức nhận thức hời hợt, nông cạn thì bạn là người như vậy. Đi sâu hơn nữa vào chính bạn, và hy vọng đến được nơi bạn mà bạn là tình yêu thương, là lòng trắc ẩn, là niềm tin và sự thật, thì bạn phải đi theo tuyến những phản ứng hiện hữu nơi bạn. Có người cảm thấy không được yêu thương vẫn có thể tìm thấy tình yêu ở hình thái thuần túy nhất, nhưng nó sẽ phải vượt qua được các lớp phản kháng ngăn chặn sự cảm nhận về tình yêu thương thuần túy. Những xúc cảm hiện hữu nơi bạn phản ánh hiện trạng hệ thần kinh của bạn cùng với tất cả những dấu ấn trong quá khứ của nó. Cứ mỗi khi bạn có một trải nghiệm thì những dấu ấn này gia nhập vào phản ứng của bạn, điều này có nghĩa phần lớn phản ứng của bạn đều là những tiếng vang từ quá khứ. Bạn không thực sự sống trong hiện tại.

Tuy nhiên, ít nhất thì bạn cũng đang phản ứng trong hiện tại, và đó là nơi bắt đầu hành trình đi tìm cái tôi đích thực của bạn. Những cảm xúc của bạn là thứ hiện hữu tập trung nhất bạn có. Một cảm xúc là một ý nghĩ kết hợp với một cảm giác. Ý nghĩ thường là về quá khứ hoặc tương lai, còn cảm giác thì trong hiện tại. Tinh thần của bạn nhanh chóng kết hợp các cảm giác với những ý nghĩ, nhưng khi chúng ta còn là con trẻ thì những trải nghiệm và xúc cảm đầu tiên của chúng ta gần hơn nhiều với những cảm giác của cơ thể. Chúng ta không có những ức chế hoặc ý nghĩ thứ cấp nào về việc phát ra tiếng khóc khi chúng ta bị ướt, bị lạnh, bị đơn độc hoặc sợ hãi v.v... Đầu óc chúng ta không biết tới những từ mạnh mẽ như xấu và không. Từ xấu chỉ cho bạn thấy một số ý nghĩ là đáng xấu hổ; từ không bảo bạn phải chống lại những xung lực của chính bạn.

Những từ phức tạp hơn, và các giải thích, những cách hiểu, xuất hiện muộn hơn. Với tính cách những người đã trưởng thành, khi chúng ta tự phủ nhận, từ chối sự trải nghiệm tức thì về một xúc cảm, thì trong óc hình thành một màn các từ hất chúng ta khỏi hiện tại, cho vào quá khứ hoặc tương lai. Để cảm nhận được một xúc cảm đầy đủ, để trải nghiệm và rồi giải phóng nó, thì phải ở hiện tại, thời điểm duy nhất vĩnh viễn không già đi.

Xét về cơ bản thì những xúc cảm chỉ khơi dậy hai cảm giác là đau buồn và vui vẻ, vui sướng. Tất cả chúng ta đều muốn tránh bị đau buồn và đi tìm những niềm vui, do đó tất cả các trạng thái xúc cảm phức tạp mà chúng ta thấy ở chính ta đều là kết quả việc không thể thỏa mãn được những ham muốn cơ bản đó. Nhà tâm thần học David Viscott đã làm giảm bớt sự phức tạp xúc cảm thành một chu kỳ đơn, lặp đi lặp lại vô số lần trong đời mỗi người. Chu kỳ này bắt đầu trong hiện tại là thời điểm chỉ có sự đau buồn và niềm vui là được cảm nhận, và kết thúc với những cảm nhận phức tạp đặc biệt tập trung trong quá khứ, như tội lỗi và trầm cảm. Chu kỳ các xúc cảm là như sau:

Đau buồn trong hiện tại được trải nghiệm như tổn thương

Đau buồn trong quá khứ được trải nghiệm như sự tức giận

Đau buồn trong tương lai được cảm nhận như sự lo lắng

Sự tức giận không bộc lộ ra sẽ hướng lại vào chính bạn, và ở lại trong bạn, gọi là tội lỗi.

Sự cạn kiệt năng lượng xảy ra khi sự tức giận lại hướng nội, tạo ra trầm cảm.

Điều chúng ta thấy được ở chu kỳ này là tổn thương được tích lại là nguyên nhân của hàng loạt đau buồn về tâm lý. Tổn thương được chôn giấu biến dạng thành sự tức giận, lo lắng, tội lỗi, và trầm cảm. Cách duy nhất để xử lý những lớp đau buồn này là tìm cho ra điều gì đã gây tổn thương để đau buồn xảy ra, rồi loại bỏ đi. Sống trong hiện tại có nghĩa phải đủ lương thiện trung thực để tránh cảm xúc dễ dãi, nó là sự tức giận, và bộc lộ sự tổn thương, là gay go hơn để đương đầu sẽ khó hơn. Khi tổn thương không được giải quyết trong hiện tại thì sự gia tăng hằn học, tức giận, sự lo lắng, tội lỗi và trầm cảm chỉ có thể tồi tệ hơn mà thôi.

Bài tập này là để học các bước làm thế nào để cảm nhận được trong hiện tại:

1. Hãy hiểu rằng tổn thương là một cảm giác tiêu cực cơ bản nhất. Bạn không thể tồn tại trong hiện tại mà không sẵn sàng cho việc cảm nhận tổn thương.

2. Hãy sống với những cảm giác của bạn. Hãy chống lại sự thúc đẩy hoặc để từ chối cái gì mà bạn cảm thấy, hoặc biến nó thành tức giận.

3. Hãy nói điều gì mà bạn có cảm giác với người đã gây ra tổn thương.

4. Hãy giải quyết xúc cảm của bạn và tiến lên.

Có vẻ bài tập này giống như một bài tập về chịu đựng, nhưng thực ra đó là một bài tập về tự do. Bị tổn thương không phải một niềm vui, nhưng là có thật. Nó đến với bạn trong hiện tại trong khi những phản ứng có điều kiện như tức giận, lo lắng, tội lỗi, và trầm cảm lại gạt bạn ra ngoài hiện tại. Một khi bạn ở trong hiện tại thì bạn có thể lần theo dấu vết những xúc cảm của bạn ngược lại cội nguồn của chúng, đó không phải sự đau buồn mà là tình yêu, là lòng trắc ẩn, là sự thật – tức là bạn đích thực.

Không có một mục đích nào trong chịu đựng, trừ phi là một hướng dẫn tới sự thật của bạn, chân lý của bạn. Tự thân nó, đau buồn không có một giá trị nào trừ phi là một tín hiệu sẽ kéo bạn ra khỏi sự đau buồn. Khi một đứa bé bị tổn thương, nó khóc lên, nó kêu lên, loại sự tổn thương đó ra khỏi cơ thể của nó rồi thư giãn. Nó trở lại trạng thái cơ bản của cơ thể, một trạng thái vui vẻ, thoải mái. Nếu bạn muốn cảm nhận những thứ này thì tất cả những gì bạn phải làm là tự bạn, nhưng từ chính bạn có nghĩa là dành cho quá khứ khuynh hướng kiềm chế hoặc đổi hướng những cảm xúc của bạn, điều mà tất cả chúng ta đều đã học được trong giai đoạn sớm của tuổi thơ.

Đến lúc sự tăng quan tâm của bạn đến đau buồn sẽ cho phép bạn giải phóng sự đau buồn đó ngay khi nó xảy ra. Sự giải phóng này sảy ra một cách tự nhiên - vì đó là điều cơ thể muốn thực hiện – và sự quan tâm là sức mạnh phục hồi gây ra điều đó. Tăng quan tâm lên những cảm nhận của bạn làm cho bạn gần gũi hơn với trạng thái chứng kiến; bạn quan sát sự đau buồn mà không quan tâm gì tới tất cả trách nhiệm thứ yếu, sự tránh né, và sự phủ nhận thường theo sau. Trong việc chứng kiến, sự hiểu thấu nội tại sự vật trở nên có thể. Cần suy xét độc lập để mang lại hiểu biết, và nếu bạn bị thu hút vào tổn thương của bạn thì bạn sẽ không thấy được lý do đằng sau nó. Không một ai có thể làm tổn thương bạn ngày hôm nay mà không gây ra một tổn thương từ quá khứ của bạn. Bạn phải hiểu như vậy để thấy được chính bạn.

Khi bạn nói được "Tôi cảm thấy bị tổn thương", và thực sự có cảm giác như vậy, thì sự cởi mở sẽ phát triển nhiều hơn. Những xúc cảm làm chúng ta sợ là những xúc cảm phức tạp, bởi chúng lấn át cơ chế giải phóng tự nhiên. Bạn không thể giải phóng một cách đơn giản tội lỗi hoặc trầm cảm. Chúng là các dạng hình thành thứ cấp nảy sinh một khi bạn quên cách giải phóng sự tổn thương. Bạn chân thật cảm nhận sự tổn thương càng lớn thì bạn càng dễ chịu khi bạn có đau buồn, bởi khả năng giải phóng nó sẽ tăng lên. Khi điều này xảy ra thì bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn về tất cả các xúc cảm khác của bạn. (Với một tâm hồn bị ngăn chặn thì việc cảm nhận những xúc cảm "tích cực" như tình yêu thương và lòng tin, thường cũng khó như việc cảm nhận những cảm xúc "tiêu cực" như sự căm ghét và ngờ vực. Cả hai đều do những tổn thương cũ chưa được giải quyết). Cảm nhận dễ chịu với những xúc cảm của bạn có nghĩa bạn sẽ không lúng túng đối với những xúc cảm của người khác. Thay vì trách móc những người làm tổn thương bạn thì bạn có thể sẽ tha thứ.

Những bài học có được từ bài tập này rất sâu xa:

• Mỗi người hoạt động theo mức ý thức của chính họ. Đây là tất cả những gì chúng ta có thể yêu cầu chính mình hoặc yêu cầu bất kỳ người nào khác. Dù một người bị tổn thương như thế nào, người ấy vẫn có thể thể hiện sự tốt đẹp nhất, tùy thuộc những hạn chế về ý thức của người đó.

• Tha thứ cho người khác chỉ đến, khi bạn có thể giải phóng tổn thương của chính mình. Giải phóng được càng hoàn hảo thì sự tha thứ sẽ càng thành thật.

• Không một người nào có thể thực sự làm tổn thương bạn trừ phi bạn tạo cho họ sức mạnh để làm việc đó. Sức mạnh này nằm ngay trong đau khổ chưa giải quyết được của riêng bạn. Bạn có thể kiểm soát đau buồn cũ và phục hồi được sức mạnh đối với những xúc cảm của bạn. Cho đến khi bạn làm được điều đó thì những cảm nhận của bạn sẽ tiếp tục loanh quanh ý muốn thoáng qua, đột ngột của người khác.

• Những sự kiện bên ngoài không có một sức mạnh nào làm tổn thương bạn. Tổn thương xuất hiện khi một cách hiểu nảy ra trong óc bạn. Bạn có thể sống vượt ngoài cách hiểu, trong một trạng thái chứng kiến, sự nhận thức thuần túy, không đụng tới được điều đó là thực tế của bạn.

Xin nói lại, lý do bài tập này đánh bại sự lão hóa là nó đưa bạn về hiện tại, và nhận thức ở thời điểm hiện tại thì vĩnh viễn không già. Nó vẫn như nhau khi bạn 5 tuổi hoặc 85 tuổi. Sự khám phá ra tự do trong hiện tại mở cửa cho trải nghiệm thường trực về cái vĩnh hằng, trong đó quá khứ, hiện tại và tương lai bộc lộ là những ảo giác so với thực tại đích thực, luôn hiện hữu ở đây và hiện tại.

---o0o---

Trích: “Không Tuổi Tác Không Thời Gian”

“Quan Điểm Lượng Tử Về Sự Già Đi Của Con Người”

Tác giả: Tiến sĩ y khoa Deepak Chopra

Người dịch: Trần Ngọc Đức

Hiệu đính: Hoài Niệm

Nhà Xuất Bản Văn Hoá Thông Tin, 2004

Ảnh: Nguồn internet

 

Bài viết liên quan