CẢM GIÁC TỘI LỖI VÀ XẤU HỔ: TÔI ĐANG BỊ LÀM SAO VẬY?

CẢM GIÁC TỘI LỖI VÀ XẤU HỔ: TÔI ĐANG BỊ LÀM SAO VẬY?

Jonice Webb & Christine Musello - Lấp Đầy Trống Rỗng

Chuyển ngữ: Việt Tú

---o0o---

Như bạn có thể thấy từ các mẫu trên, những người trưởng thành bị bỏ mặc về mặt tình cảm có thể khá cầu toàn và khắt khe với bản thân. Đối với nhiều người, nó không dừng lại ở đó. Khi con cái nhận được thông điệp từ cha mẹ rằng cảm xúc của chúng là gánh nặng, quá đáng, hoặc đơn giản là sai lầm, chúng thường sẽ bắt đầu cảm thấy tội lỗi và xấu hổ vì đã có chúng. Sau đó, họ sẽ thực hiện các hành vi để che giấu cảm xúc của họ với người khác, hoặc thậm chí tốt nhất là không có.

Vì nhiều người bị thiếu hụt cảm xúc không hề phải trải qua sự lạm dụng tinh thần hay thiếu thốn vật chất khi còn thơ bé, họ nhớ lại tuổi thơ của mình rất vui vẻ và vô tư. Họ không thể xác định bất kỳ yếu tố nào để đổ lỗi cho các vấn đề của họ, vì vậy họ tự đổ lỗi cho chính mình. Thông thường, họ lớn lên với sự tự do, David và Josh cũng vậy. Vì họ đã chịu trách nhiệm về bản thân khi còn nhỏ, họ cảm thấy có trách nhiệm với sự không hoàn hảo của mình khi trưởng thành.

Khi cảm xúc của một đứa trẻ không được cha mẹ thừa nhận hoặc xác nhận, chúng có thể lớn lên và không thể làm điều đó cho chính mình. Khi trưởng thành, họ ít có thể chịu đựng những cảm xúc mãnh liệt hoặc bất kỳ cảm xúc nào. Họ có thể chôn vùi chúng, và có xu hướng tự trách bản thân vì tức giận, buồn bã, lo lắng, thất vọng hoặc thậm chí là hạnh phúc. Kinh nghiệm tự nhiên của con người về việc chỉ đơn giản là có cảm xúc sẽ trở thành nguồn gốc của sự xấu hổ thầm kín. “Có chuyện gì với tôi vậy?” là một câu hỏi mà họ có thể thường tự hỏi mình.

Giữa “tuổi thơ hạnh phúc” và những cảm xúc không thể giải thích được, họ chỉ còn lại lựa chọn rằng có điều gì đó không ổn.

Laura

Khi Laura 14 tuổi, một ngày cô vội vã từ trường về nhà nhanh nhất có thể, tuyệt vọng để nói chuyện với mẹ cô. Ở trường cô bé đã nghe nói rằng Todd, anh trai 16 tuổi của người bạn thân nhất của cô là Saly, đã tự sát vào đêm hôm trước. Laura có tình cảm thầm kín với Todd, người đã rất tốt với cô và bạn của cô, thường trêu chọc họ và đưa họ đến buổi tập bóng đá. Laura choáng váng vì bất ngờ, bối rối và đau buồn, một vòng xoáy của những cảm xúc mà cô chưa từng cảm nhận được trước đây.

Khi Laura đi học về, cô vội vã đến gặp mẹ, người đã nghe tin này trước đó. Mẹ cô ôm cô và nói: “Mẹ không ngạc nhiên khi chuyện này xảy ra. Mẹ nghĩ rằng cậu ta đã nghiện ma túy”. Câu nói của mẹ lập tức kết thúc cho cuộc nói chuyện. Chủ đề này đã không bao giờ được đề cập đến một lần nữa. Mẹ của Laura chưa bao giờ hỏi cô ấy cảm thấy thế nào, vì vậy Laura không tự hỏi mình câu hỏi đó. Thay vào đó, cô ấy đè cảm xúc của mình xuống và cố gắng không nghĩ về nó. Trong những tuần tiếp theo (khi cô ấy dự đám tang với bạn bè, cha mẹ cô đã không tham dự), cô tập trung vào bạn bè, trường học và bóng đá, nhưng tránh Sally. Nhìn thấy Sally khiến Laura cảm thấy kinh khủng. Laura thấy mình bật khóc “một cách không có lý do” và vào những thời điểm kỳ lạ, như trong giờ học toán hoặc trong lúc tắm.

Vào thời điểm cô tốt nghiệp trung học, hai người quen nữa của Laura, cả hai đều từ trường của cô, đã tự tử. Cô đã đón nhận những nỗi mất mát này như lần đầu tiên, ngoại trừ việc cô đã không nói gì với mẹ nữa. Cô đã đến dự đám tang một cách nghiêm túc cùng bạn bè và không thừa nhận rằng cô đã cảm thấy khó chịu, bối rối và sốc như thế nào với bất kỳ ai, kể cả bản thân.

Laura khó tập trung ở trường và thường mất bình tĩnh ở nhà. Kết quả là, cô phải vật lộn nhiều hơn với bài tập ở trường. Cha mẹ cô trở nên thất vọng với cô và thường hỏi, “Con bị sao vậy?”. Nhưng đó là một câu hỏi tu từ. Họ không thực sự muốn biết. Laura bắt đầu thấy mình yếu đuối, ngu ngốc và bất hợp tác. Cô cũng tự hỏi mình bị làm sao. Quan điểm về bản thân này đã ở lại với cô cho đến khi trưởng thành. Nói chung, Laura mô tả cảm giác tê liệt về mặt cảm xúc. Đó là bởi vì cô ấy đã thành công trong việc cắt đứt cảm xúc của mình để chúng không làm phiền cô. Nhưng mỗi lần có cảm xúc mạnh mẽ, vì bất cứ lý do gì, cô ấy đều cảm thấy yếu đuối và xấu hổ. Ở tuổi 32, cô nói với tôi trong một buổi trị liệu, “Tôi đã có một tuổi thơ tuyệt vời và đầy những đặc ân, nhưng tôi ước mình đã chết. Tôi không có lý do gì để quá chán nản. Có điều gì đó cực kì không ổn với tôi”.

Đối với Laura, chính việc thấy mình có cảm xúc là một cảm giác đáng xấu hổ và sai trái. Bằng cách trải nghiệm cảm giác của mình như một gánh nặng, cha mẹ cô đã vô tình cho cô thông điệp rằng cô không nên có chúng, và nếu có, cô không bao giờ được bày tỏ chúng, ngay cả với chính mình. Cảm xúc của Laura là nỗi xấu hổ thầm kín của cô.

Dấu hiệu của cảm giác tội lỗi và xấu hổ

- bạn đôi khi cảm thấy chán nản, buồn bã hoặc tức giận mà không có lý do rõ ràng

- bạn đôi khi cảm thấy tê liệt về mặt cảm xúc

- bạn có cảm giác rằng có điều gì đó không ổn xảy ra với

- bạn bạn cảm thấy rằng bằng cách nào đó bạn khác với người khác

- bạn có xu hướng dồn nén cảm xúc hoặc tránh né chúng

- bạn cố gắng che giấu cảm xúc của mình để người khác không nhìn thấy chúng

- bạn hay cảm thấy thua kém người

- khác bạn cảm thấy mình chẳng có lý do gì để thấy hạnh phúc với cuộc đời mình.

---o0o---

Trích: Lấp Đầy Trống Rỗng

Tác giả: Jonice Webb & Christine Musello