KIỂM SOÁT GIỌNG NÓI CHỈ TRÍCH BÊN TRONG BẠN - TRÍCH: LẮNG NGHE TRONG TỈNH THỨC

Lúc 8 giờ 20 phút sáng, con gái 12 tuổi của tôi là Isabelle vội vã đến gặp nhóm trượt tuyết của mình. Con bé đến trễ 20 phút và rất căng thẳng: Isabelle rất thích môn trượt tuyết và đang tập luyện cho giải đấu sẽ diễn ra trong vài ngày tới.

Gần trung tâm thi đấu, con bé tình cờ gặp một trong những huấn luyện viên của mình là Joey. Anh ta nhìn con bé rồi nhìn đồng hồ và nói với vẻ mặt cau có: “Nếu hôm nay là ngày thi đấu thì tôi sẽ bảo em quay về nhà.”

Câu nói lạnh lùng của thầy khiến con bé bật khóc. Một lúc sau, Isabelle gặp một huấn luyện viên khác là Vicky, người đã chứng kiến con bé căng thẳng như thế nào. Cô ấy nói: “Em đừng lo lắng, đây chưa phải là cuộc thi nên em đến muộn một chút cũng không sao. Em sẽ bắt kịp mọi người trong đội trên đỉnh núi.”

Hai huấn luyện viên khác nhau với hai phản ứng hoàn toàn khác nhau. Ai đúng? Tôi tin là bạn có quan điểm của mình.

Nhưng đó không phải là vấn đề.

Lời khuyên của tôi cho Isabelle ư? Trong cuộc sống bạn sẽ gặp những người như Joey, cũng như những người như Vicky. Họ có thể là giáo viên, sếp, đồng nghiệp và bạn bè. Vì vậy, tôi đã nói với con gái rằng: “Tốt nhất là con nên làm quen với những phản ứng trái chiều mà không để bị mất cân bằng trong cuộc sống. Con không thể kiểm soát cách mọi người đối xử với con, nhưng con có thể kiểm soát tốt cách mà con tiếp nhận và cách con phản hồi.”

Đi xa hơn một chút, sự thật là bên trong tất cả chúng ta đều có cả Joey và Vicky, và cả hai đều có giá trị. Một mặt, Joey có vẻ không tử tế nhưng sự kỳ vọng cao và khả năng chịu đựng thất bại thấp của anh ta có thể giúp thúc đẩy chúng ta đạt được thành tích tốt nhất. Mặt khác, đôi khi chúng ta vẫn cần sự hỗ trợ và đồng cảm. Một số người có thể thấy Vicky mềm yếu nhưng sự an ủi và trấn an của cô ấy lại rất hữu ích, đặc biệt là khi chúng ta căng thẳng.

Và đây là chìa khóa của vấn đề: Hãy có chiến lược và chủ đích khi nói chuyện với người mà bạn muốn lắng nghe, ngay cả khi giọng nói trong đầu bạn vẫn vang lên. Trên thực tế, đặc biệt là khi các giọng nói vẫn còn đang vang lên trong đầu bạn. Chúng có thể là những giọng nói ranh ma nhất. Không quá khó để coi Joey là đồ ngốc và phớt lờ anh ta; nhưng khó có thể loại bỏ giọng nói trong đầu bạn, bởi vì đó chính là bạn.

Hãy thử chiến thuật này: Khi bạn nghe thấy giọng nói trong đầu mình, hãy đặt tên và gán tính cách cho chúng. Hãy tưởng tượng một bên là Joey còn bên kia là Vicky.

Lưu ý, những tiếng nói trong đầu bạn chỉ là tiếng nói. Rất nhiều khi, hầu hết chúng ta đơn giản tin những gì chúng ta nghe được – dù từ người khác hoặc từ chính chúng ta. Nếu giọng nói bên trong gọi bạn là đồ lười, thì bạn khó có thể không nghĩ rằng mình lười biếng. Sẽ hữu ích nếu bạn tưởng tượng đó là Joey gọi bạn như vậy.
Chống lại sự thôi thúc đánh giá xem giọng nói trong đầu bạn có đúng hay không. Không thể biết được, nhưng dù sao điều đó cũng không quan trọng. Bạn có lười biếng hay không?

Dưới một góc độ nào đó thì bạn lười biếng nhưng dưới một góc độ khác thì bạn không phải như vậy. Tuy nhiên đó không phải một câu hỏi xác đáng.

Thay vào đó, hãy nghĩ về kết quả bạn mong đợi và đặt câu hỏi sau đây: Điều mà giọng nói này đang nói và cách nó nói có hữu ích hay không? Giọng nói này đang nói điều gì và nói như thế nào? Đây chính là câu hỏi bạn nên đặt ra khi nói chuyện với Joey hay Vicky ngoài đời thực. Lời nói đó có ích cho tôi trong hoàn cảnh này hay không? Nếu bạn nghĩ lời nói đó có ích cho bạn thì hãy lắng nghe còn nếu nó làm bạn ngã lòng thì thôi.

Một kỹ năng quan trọng: Đó là khả năng bỏ qua những tiếng nói chỉ trích khi chúng mang tính gây hại, nhưng không hoàn toàn quên chúng. Chúng sẽ có tác dụng vào một thời điểm khác.

Mục tiêu linh hoạt. Nuôi dưỡng quan hệ với các nhóm chỉ trích và huấn luyện viên khác nhau cả bên trong và bên ngoài. Nhận biết ai đang nói và khi nào bạn nên nghe.

Cảm thấy thoải mái với nhiều giọng nói khác nhau là điều cực kỳ quan trọng nếu bạn là nhà quản lý. Bạn phải là Joey và Vicky tùy thuộc vào từng tình huống cụ thể. Đôi khi mọi người cần cảm nhận được sự kỳ vọng cao và phản đối của bạn. Những lúc khác, họ lại cần sự an ủi và cảm thông. Đừng mặc định phải thế này hay thế kia. Tạm dừng để đánh giá những gì là cần thiết, sau đó đưa ra lựa chọn.

“Khó quá!” Isabelle nói với tôi sau khi hai bố con nói chuyện với nhau về các giọng nói khác nhau và thông điệp mà chúng truyền tải. ‘Làm thế nào để con không nghĩ Joey là người xấu được ? Hay con là người kém cõi vì đã đi muộn ?’

Tôi đáp : « Thầy ấy có thể là gã ngốc và con cũng có thể là người kém cõi, nhưng không phải vì thấy ấy nói như vậy. Đây mới là câu hỏi con nên đặt ra : Liệu từ mai con có đến đúng giờ vì lời nói của thầy hay không ?

« Có chứ ạ », Isabelle nói ngay, « nhưng con cảm thấy thật tồi tệ. »

« Nếu con cảm thấy tệ thì con có thể nghe thêm cả câu nói của Vicky không ? »

« Vâng », con gái tôi trả lời và bắt đầu mỉm cười.

« Vậy thì việc con có cả hai huấn luyện viên cùng lúc là một điều tốt đấy chứ », tôi nói với con gái.

Bởi vì đôi khi, cả hai giọng nói lại là một sự kết hợp hoàn hảo.

(Peter Bregman là huấn luyện viên có chứng chỉ Master và là giám đốc điều hành của Bregman Partners, nơi ông điều hành một nhóm gồm hơn 25 huấn luyện viên trợ giúp các lãnh đạo cao cấp và các nhóm nhằm tạo nên sự thay đổi hành vi tích cực và hiệu quả công việc chung để đạt được kết quả kinh doanh tốt nhất.)

–––––o0o–––––

Trích: Lắng Nghe Trong Tỉnh Thức

Tác Giả: Peter Bregman

Dịch Giả : Tuấn Vinh

NXB: Công Thương và Alpha books in năm 2021

Ảnh: Nguồn Internet