MỖI TƯ TƯỞNG CHẤM DỨT LÀ LÀM MỚI LẠI TÂM THỨC - KRISHNAMURTI

Giữa tháng Hai, tôi đến gặp ông. Ông hỏi tôi có để ý tiến trình tư tưởng của mình có điều gì khác lạ không. Tôi nói không có nhiều tư tưởng như trước đây. Tâm trí của tôi không hiếu động nhiều như thường lệ.

Ông nói: “Nếu bà thử nghiệm với việc tự biết mình, bà sẽ để ý là tiến trình suy nghĩ của bà chậm lại, tâm trí của bà không lang thang, không yên nữa.” Ông im lặng một lúc; tôi chờ ông tiếp tục. “Cố gắng làm việc với từng tư tưởng cho tới khi nó hoàn tất, đưa nó tới tận cùng. Bà sẽ thấy việc này thật khó khăn bởi vì ngay khi một tư tưởng xuất hiện, nó được tiếp nối bởi một tư tưởng khác. Tâm trí từ chối hoàn tất một tư tưởng. Nó lẩn tránh từ tư tưởng này sang tư tưởng khác”. Đúng thế. Khi tôi cố gắng dõi theo một tư tưởng, tôi luôn ghi nhận là nó nhanh chóng lẩn tránh người theo dõi nó.

Rồi thì tôi hỏi ông làm sao người ta có thể chấm dứt một tư tưởng. Ông nói: “Tư tưởng chỉ có thể chấm dứt khi người suy nghĩ hiểu rõ về bản thân mình, khi người ấy thấy rằng người suy nghĩ và tư tưởng không là hai tiến trình tách biệt. Rằng người suy nghĩ là tư tưởng và người suy nghĩ tự tách biệt khỏi tư tưởng của mình vì muốn tự vệ và duy trì sự hiện diện của mình. Do thế, người suy nghĩ liên tục tạo ra tư tưởng - cái luôn biến chuyển và thay đổi.” Ông ngưng lại.

“Người suy nghĩ có tách biệt với tư tưởng của mình không?” Có những ngưng đọng lâu giữa lời ông nói, như thể ông kỳ vọng lời nói thấu được tới nơi xa xôi sâu thẳm. “Loại bỏ tư tưởng thì người suy nghĩ ở đâu? Bà sẽ không thấy người suy nghĩ nữa. Như vậy, khi bà kết thúc trọn vẹn từng tư tưởng, tốt hoặc xấu - là việc hết sức khó khăn - thì tâm trí chậm lại. Để thấu hiểu bản ngã thì bản ngã đang vận hành phải được canh chừng. Chỉ thực hiện được việc ấy khi tâm trí chậm lại - và bà chỉ có thể thực hiện được việc ấy bằng cách dõi theo từng tư tưởng, từ lúc nó sinh khởi cho tới khi nó kết thúc. Rồi thì bà sẽ thấy rằng những sự chỉ trích, ước muốn, ganh ghét, ghen tị của bà lộ ra trước ý thức trống không và yên lặng trọn vẹn”.

Lắng nghe ông suốt một tháng, tâm trí tôi dần trở nên mềm mại, dễ uốn nắn, nó không còn cô kết và cứng đặc trong những lớp vỏ cáu cặn. Tôi hỏi: “Nhưng khi ý thức đầy ắp những định kiến, ước muốn, kỷ niệm thì lúc ấy nó có thể thấu hiểu tư tưởng không?”

“Không”, ông trả lời, “vì ý thức hành động liên tục trên tư tưởng - lẩn tránh khỏi tư tưởng hoặc tạo dựng trên tư tưởng”. Ông lại im lặng.

“Nếu bà theo dõi từng tư tưởng cho đến khi nó kết thúc, bà sẽ thấy rằng tại điểm kết của nó có sự yên lặng. Từ đó, nó được làm mới. Tư tưởng sinh khởi từ yên lặng đó không còn có mong muốn làm động lực của nó và vì thế, nó xuất hiện từ một trạng thái trong đó không còn bị trí nhớ cản trở.

“Nhưng một lần nữa, nếu tư tưởng sinh khởi mà không được kết thúc thì nó sẽ để lại cặn bã. Khi ấy nó không làm mới được và tâm trí lại bị trói buộc vào trong một thứ ý thức vốn là trí nhớ, bị giới hạn bởi quá khứ, bởi ngày hôm qua. Mỗi tư tưởng và tư tưởng tiếp theo đều là ngày hôm qua - cái không có thực tại.

“Lối tiếp cận mới này chấm dứt thời gian, Krishnaji kết luận.

[...]

Trong một số ngày, chúng tôi thảo luận về tư tưởng. Ông hỏi: “Có bao giờ bà quan sát sự sinh ra của một tư tưởng chưa? Có bao giờ bà quan sát sự kết thúc của nó chưa?” Vào ngày khác, ông nói: “Hãy nắm lấy một tư tưởng, hãy ở cùng với nó, hãy giữ chặt nó trong ý thức, bà sẽ thấy để nắm giữ hay để kết thúc một tư tưởng đều thật là khó khăn”.

Tôi kể với Krishnaji rằng kể từ khi tôi gặp ông, nhiều buổi sáng, tôi thức dậy không có một tư tưởng nào nhưng với tiếng chim hót và những âm thanh từ xa của đường phố chảy qua tâm trí.

-------o0o-------

Tác giả: Krishnamurti

Trích: Thực Tại Hiện Tiền

Biên soạn: Từ Hóa Hoàng Lan

NXB Dân Trí

Công ty Sách Thiện Tri Thức

Năm 2023

Ảnh: nguồn internet.