THỨC TỈNH Ở TẦNG RUỘT - TRÍCH "SỰ THỰC VỀ GIÁC NGỘ" - ADYASHANTI

Loại thức tỉnh thức ba là thức tỉnh ở tầng ruột, là ý thức sinh tồn nhất của chúng ta về bản ngã. Đó là một phần của chúng ta, nơi có một dạng bám víu cốt lõi – một bám víu đến tận gốc của chúng ta. Tựa như có nắm tay bóp giữa ruột của bạn; đó là cảm giác thô sơ nhất của chúng ta về bản ngã. Nó là sự bám víu và co thắt. Từ đó mà tất cả các cảm giác khác về bản ngã được xây dựng xung quanh nó.

Khi Tâm Linh hay ý thức biểu hiện thành hình thức và bộc lộ ra, ban đầu nó được trải nghiệm như một cú sốc. Sự chuyển động đột ngột từ tiềm năng vô hạn đi vào trải nghiệm hình thức hữu hạn gây sốc cho chính ý thức.

Sự bám víu này trong ruột là cơn co thắt, cơn sốc, được trải nghiệm ở cấp độ thể chất. Để có cảm giác về những gì tôi đang mô tả, hãy tưởng tượng rằng bạn đang chào đời. Bạn đang ra khỏi môi trường hoàn toàn được nuôi dưỡng, bảo vệ, ấm áp, và đột nhiên ở trong một căn phòng. Nó lạnh hơn nhiều so với chỗ bạn vừa ra khỏi; có ánh sáng lóa mắt và giọng nói ồn ào. Có ai đó đang túm lấy bạn, kéo bạn lên. Đây là lần tiếp xúc đầu tiên của bạn với chính cuộc sống, cuộc sống bên ngoài tử cung. Nếu có thể tưởng tượng được điều đó, bạn sẽ dễ dàng nhận ra rằng đứa bé ấy có thể có một cú co thắt trong ruột. Màn chào đời quá bạo lực, đột ngột, và bất ngờ đến nổi nó có thể tạo ra dạng bám víu này.

Ngoài cú sốc ban đầu khi hiện hữu đó, trong suốt cuộc đời mình, chúng ta còn có nhiều trải nghiệm về sự bám víu ở ruột. Cho dù ở thời thơ ấu hay trong quá trình trưởng thành, hầu hết chúng ta đều có trải nghiệm khiến chúng ta đôi khi phải đè nén nỗi sợ hãi và sốc. Những trải nghiệm này làm trầm trọng thêm sự bám víu ở tầng ruột.

Làm thế nào để chúng ta đối mặt với sự bám víu đó? Chúng ta phải đối phó với nó thế nào đây? Cuối cùng, chúng ta phải đối mặt với nỗi sợ hãi của hành động bám víu đó, bởi vì bám víu chỉ là một phản ứng lại với nổi sợ. Tựa như bạn có bàn tay nắm chặt, bám víu ở ruột mình, và nó gào lên: “Không, không, không, không, không! Không sống đâu, không chết đâu, không tồn tại, không tồn tại đâu! Không không không! Tôi sẽ bám chắc! Tôi sẽ không buông ra đâu!”.

Ngay cả những vận động hướng về hướng thức tỉnh cũng có thể gây ra sợ hãi. Khi càng tiến gần hơn tới sự thức tỉnh thì người ta thường cảm thấy sợ hãi – vì thức tỉnh là buông bỏ đột ngột sự bám víu này trong ruột. Không có gì đảm bảo rằng sự bám víu này sẽ thôi hẳn; nó có thể lại bám víu tiếp. Nhưng ban đầu, thức tỉnh là buông bỏ sự bám víu này. Khi đến gần thức tỉnh, người ta thường cảm thấy một cảm giác bản năng bám giữ chặt hơn, như thể chúng sẽ bị tiêu diệt hoặc giết chết. Đó là một nỗi sợ hãi phi lý nảy sinh trong thâm tâm.

Khi người ta kể với tôi họ đang có dạng trải nghiệm này, điều đầu tiên tôi nói với họ là nó phổ biến, hầu hết mọi người đều có trải nghiệm này vào lúc nào đó. “Không sao đâu”, tôi nói. “Bây giờ bạn đang trở nên có ý thức về một sự bám víu mà trước đây bạn có lẽ không ý thức được”.

Tại thời điểm này, câu hỏi phổ biến là: “Làm thế nào để tôi thoát khỏi nó?”. Câu hỏi này xuất phát từ quan điểm của ý thức cá nhân. Ý thức cá nhân luôn muốn thoát khỏi những gì không thoải mái. Nhưng, tất nhiên, bạn càng cố gắng thoát khỏi bất cứ điều gì thì lại càng có xu hướng duy trì nó. Chính hành động cố gắng thoát khỏi cái gì lại duy trì nó. Bằng cách cố gắng thoát khỏi cái đó, bạn đang vô tình tặng cho nó thực tế. Nếu bạn cố gắng thoát khỏi nó, bạn phải nhận thức nó là có thật, do đó mà vô thức cung cấp thực tế, tiếp thêm năng lượng cho chính cái bạn đang muốn thoát khỏi. Dạng bám víu này không thể giải quyết bằng kỹ thuật. Theo một nghĩ nào đó, nhận thức rằng mình không thể làm được gì là điều quan trọng nhất bạn có thể “làm”.

Hỏi “Tôi nên làm gì?” là một cách che giấu ý nói: “Tôi làm thế nào để kiểm soát tình hình này?”. Thuốc giải duy nhất cho loại ý chí này là buông bỏ nó đi. Làm sao người ta có thể bỏ ý chí được? Chà, nó trở nên rất tinh ma, bởi vì ngay cả cố gắng để bỏ ý chí tự nó lại là một hành động đầy ý chí.

Có lẽ ai cũng từng có kinh nghiệm cố gắng để buông bỏ hoặc đầu hàng, nhưng cố gắng và đầu hàng là hai khái niệm loại trừ nhau. Khi chúng ta vẫn còn cố gắng tức là không buông bỏ.

Do đó, đến một thời điểm, tất cả các kỹ thuật đều biến mất, ở đấy, mọi điều chúng ta từng học để điều chỉnh ý thức vào một trạng thái sáng rõ hơn đều đưa chúng ta đến thất bại. Kỹ thuật của chúng ta sẽ thành vô dụng. Sẽ có một thời điểm chúng ta phải nhận ra rằng: “tôi” không thể làm gì để buông bỏ ở tầng hiện sinh; “tôi” không thể làm gì để đầu hàng. Thế mà đầu hàng và buông bỏ lại là yêu cầu tuyệt đối.

Vào thời điểm đó, điều quan trọng nhất là để sự thật này bước vào – rằng “tôi” không thể làm gì. Hãy để sự thật đó bước vào trọn vẹn, để nhận thức này thâm nhập trọn vẹn, đây chính là sự buông bỏ cuối cùng; là mở ra bàn tay bám chặt, mở ra ý thức hiện sinh nhất, thô sơ nhất về bản ngã.

Để điều đó xảy ra, bạn phải nhận ra rằng mình không thể nào làm điều đó. Bạn phải đi đến cùng đường; tới điểm cuối cùng sợi dây bạn đang bám. Chỉ khi đó sự đầu hàng tự phát mới có thể xảy ra. Điều duy nhất mà con người chúng ta có thể làm là nhận thấy mọi bám giữ đều là vô ích; mọi bám giữ đều là trá hình để khước từ sự thật chúng ta là ai, là gì.

Khi đầu hàng sự bám níu ở tầng ruột, bạn có thể cảm thấy như mình sắp chết. Nhưng bạn không chết; ảo tưởng về một cái tôi chia rẽ sẽ chết. Tuy thế, có thể bạn vẫn cảm thấy như mình sắp chết. Chỉ khi nào bạn sẵn sàng chết vì sự thật thì sự bám níu kia mới có thể thực sự buông bỏ tận gốc.

Trước khi tiếp tục, tôi muốn bổ sung vài điều có thể áp dụng cho một số người. Có người từng có những khoảng thời gian cực kỳ khó khăn trong cuộc sống – những người đã trải qua sự kiện thương đau có thể tạo ra một sự bám giữ thậm chí còn sâu sắc hơn ở tầng gốc của tồn tại. Đối với những người này, sự bám giữ ở tầng ruột có thể càng mạnh hơn khi họ gần đến một trạng thái ý thức sâu sắc hơn. Nếu đây là trường hợp của bạn, điều quan trọng là không ép buộc bất cứ thứ gì. Bạn có thể cần sự trợ giúp đặc biệt để giải quyết khía cạnh này của sự thức tỉnh; có thể cần phải tìm cách giải quyết ý thức sâu hơn của sự tổn thương mà bạn đang trải nghiệm trước khi bạn có thể buông bỏ nó. Trong trường hợp đó, tôi khuyên bạn nên tìm người thật sự biết cách đối phó với những trải nghiệm như thế, biết tiếp cận chúng một cách hữu ích. Bạn sẽ biết cách tiếp cận mà người ấy khuyên là có ích vì nó bắt đầu có tác dụng. Sự bám giữ ở tầng gốc này sẽ bắt đầu buông lỏng ra.

Tất nhiên, ai cũng lớn lên với bi kịch ở mức độ nào đó. Ngay cả khi có một nền giáo dục tuyệt vời, cha mẹ đáng yêu nhất và môi trường nuôi dưỡng tốt nhất trên thế giới, không ai có thể trưởng thành mà không phải trải nghiệm nỗi đau nhất định. Cuộc đời là bể khổ theo một cách nào đó; nó khổ trong cảm nhận của cái tôi chia rẽ. Bản thân cuộc sống là một đe dọa với cảm nhận của cái tôi chia rẽ. Không có cách nào thoát khỏi nó.

Sự thức tỉnh ở tầng ruột đòi hỏi phải đối mặt và giải phóng nỗi sợ sinh tồn sâu sắc nhất của chúng ta. Nó cũng đòi hỏi phải đối mặt và giải phóng cái mà tôi gọi là ý chí cá nhân, hoặc cái phần trong ta vẫn nói: “Tôi muốn cái này, tôi muốn theo cách này”. Cuối cùng, ý chí cá nhân là ảo tưởng, đó là lý do tại sao có cảm giác bực bội khi chúng ta cố gắng dùng nó để kiểm soát và điều khiển các sự kiện. Nhưng dù là ảo tưởng hay không thì nó phải được đối mặt và giải quyết. Nhiệm vụ này đòi hỏi sự đầu hàng sâu xa nhất, xả thân nhất, và chân thành với chính sự thật.

Nhận thức thật sự, giác ngộ thật sự đến qua việc từ bỏ hoàn toàn ý chí cá nhân – một sự buông bỏ hoàn toàn. Tất nhiên, điều này thường tạo ra sợ hãi trong ý thức huyễn ảo của chúng ta về cái tôi, nó chỉ có thể hiểu việc buông bỏ ý chí cá nhân là bi kịch. Chúng ta sợ buông bỏ sẽ đưa mình vào nguy hiểm. Chúng ta nghĩ rằng nếu buông bỏ ý chí cá nhân, chúng ta sẽ không bao giờ có được những gì mình muốn, thế giới sẽ không bao giờ theo cách ta muốn, và không có gì diễn ra như ý ta nữa.

Cuối cùng, chúng ta nhận ra những kết luận đó bản thân nó chỉ là những ý nghĩ. Thực ra, không có gì là ý chí cá nhân, nhưng cho đến khi nhận ra điều này, chúng ta vẫn trải nghiệm ý chí chủ quan.

Đây là chỗ chúng ta bắt đầu biết đến bài học vỡ mộng. Khi cảm thấy vỡ mộng với cái gì đó, có nghĩa là chúng ta đang đến tận cùng ý chí của mình. Chỉ khi đến tận cùng ý chí của chúng ta thì sự biến đổi mới xảy ra.

Những người từng nghiện ma túy hoặc rượu song đã hồi phục biết rằng một phần rất quan trọng trong quá trình cai nghiện là phải đến tận cùng ý chí cá nhân của mình. Bạn nhận ra rằng mình không thể cai nghiện bằng ý muốn chủ quan; ý chí của bạn không mạnh mẽ đến thế, và bạn không thể làm điều đó với bản thân mình. Khi một người nghiện xuống “đáy”, điều này thực sự nghĩa là ý chí cá nhân của họ đã vụn vỡ. Và khi ý chí cá nhân của chúng ta tan rã, một sức mạnh khác tràn vào bên trong chúng ta. Đó là sức mạnh của Tâm Linh, và giờ đây, nó có thể vận hành bởi vì chúng ta không còn phải tránh né nó bằng cách bám vào ý chí cá nhân.

Tất cả chúng ta, trong quá trình thức tỉnh của mình, sẽ đi đến giới hạn của ý chí cá nhân chúng ta. Hầu hết chúng ta sẽ ghé đến đó vài lần khác, ở mức ngày càng sâu hơn, cho đến khi nó được dập tắt hoàn toàn.

Mất ý chí cá nhân thực ra hoàn toàn không phải là một mất mát. Không phải là nếu thế chúng ta sẽ trở thành đệm lót của nhân loại, không còn biết mình phải làm gì và làm thế nào nữa. Hoàn toàn ngược lại. Bằng cách từ bỏ ảo tưởng về ý chí cá nhân, một trạng thái nhận thức hoàn toàn khác được sinh ra hay tái sinh trong chúng ta. Nó tựa như từ sâu bên trong chúng ta được hồi sinh. Sự hồi sinh này rất khó giải thích, giống như nhiều thứ trong tâm linh, nhưng về bản chất. chúng ta bắt đầu được cuốn vào cuộc sống hoàn toàn, trọn vẹn.

Sự vận động này được mô tả rất sinh động trong Đạo giáo, nó tập trung vào biểu hiện của Đạo, hoặc sự thật, thông qua chúng ta. Nếu đọc qua Đạo Đức Kinh hay nhìn vào một số giáo lý của Đạo giáo, bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được cách ý chí được thay thế bằng nhận thức về dòng chảy của Đạo.

Khi ra khỏi ghế lái xe, bạn sẽ thấy rằng cuộc sống có thể tự lái, rằng thực sự là cuộc sống vẫn luôn tự lái. Khi bạn ra khỏi ghế lái, cuộc sống có thể tự lái dễ dàng hơn nhiều – nó có thể trôi theo những cách mà bạn không bao giờ tưởng tượng nổi. Cuộc sống trở nên gần như huyền diệu. Ảo tưởng về “tôi” không còn nữa. Cuộc sống bắt đầu trôi chảy, và bạn không bao giờ biết nó sẽ đưa bạn tới đâu.

Vì cảm giác về ý chí cá nhân giảm xuống, người ta thường nói với tôi: “Tôi thậm chí còn không biết ra quyết định nữa”. Đó là bởi vì họ đang ngày càng ít điều khiển hơn từ quan điểm cá nhân. Có một phương thức hoạt động mới, không hẳn là về việc ra quyết định thế này hay thế kia, quyết định đúng hay sai. Nó gần với định hướng dòng chảy hơn. Bạn cảm thấy các sự kiện đang vận động tới đâu, và mình nên làm điều gì thì đúng. Nó tựa như một con sống biết rẽ ngã nào để tránh một tảng đá – sang trái hay sang phải. Đó là cảm giác hiểu biết bản năng và trực giác.

Dòng chảy này luôn sẵn có với chúng ta, nhưng hầu hết chúng ta lạc lối trong suy nghĩ phức tạp của mình mà không cảm nhận được rằng có một dòng chảy tự nhiên và đơn giản vào cuộc sống. Nhưng bên dưới sự hỗn loạn của tư tưởng và cảm xúc, dưới sự bám chấp vào ý chí cá nhân, thực sự có một dòng chảy. Có một sự vận động đơn giản của cuộc sống.

Một trong những định nghĩa về giác ngộ mà tôi rất thích là của Anthony de Mello, một linh mục dòng Tên là đã qua đời cách đây vài năm. Có người đã đề nghị ông định nghĩa trải nghiệm giác ngộ của mình. Ông nói: “Giác ngộ là sự hợp tác tuyệt đối với lẽ tất nhiên”. Tôi thích câu này, bởi vì nó định nghĩa sự giác ngộ không chỉ như một nhận thức mà còn là một hành động. Giác ngộ là khi mọi thứ trong chúng ta hòa hợp với chính dòng chảy cuộc sống, với điều tất nhiên.

Khi không bị mâu thuẫn và chia rẽ bên trong, chúng ta cảm nhận được lẽ tất nhiên – cuộc sống đang chuyển động đi đâu, theo hướng nào. Chúng ta không còn hỏi: “Đây có phải là đúng đường không? Làm sao tôi biết đó là đúng hay sai?”. Câu hỏi này thực sự làm biến đổi nhận thức của chúng ta. Điều đang diễn ra tinh tế hơn thế nhiều, đó chính là dòng chảy của cuộc sống.

Khi chúng ta buông bỏ ý chí cá nhân – khi chúng ta bắt gặp nỗi sợ hãi thắt ruột và có mong muốn chân thành để chấp nhận bất cứ điều gì chúng ta đang sợ - thì mọi thứ mà tôi đang nói đây trở nên sẵn sàng cho chúng ta. Khi chúng ta nói một tiếng vâng đơn giản và chân thành với cuộc sống, với cái chết, với sự tan rã của cái tôi, chúng ta không còn phải đấu tranh nữa. Nó trở thành một cách mới để định hướng đi qua cuộc sống. Dòng chảy là thứ định hướng cho chúng ta đi qua cuộc sống chứ không phải những khái niệm, những ý tưởng, những thứ ta nên hoặc không nên làm, cái gì là đúng hay sai. Theo thời gian, chúng ta sẽ thấy là dòng chảy cuộc sống luôn kỳ diệu.

Đó là sự biểu hiện của sự hợp nhất, nó hướng tồn tại của chúng theo những con đường hàn gắn và yêu thương, và nó đưa mọi thứ đến với nhau theo cách mà chúng ta không thể tưởng tượng được.

–––––o0o–––––

Trích: Sự Thực Của Giác Ngộ

Tác Giả: Adyashanti

Dịch Giả: Phạm Hải Anh

NXb: Văn Hóa Văn Nghệ in năm 2018

Ảnh: Nguồn Internet