BIẾT ƠN VÀ LÒNG TRẮC ẨN: ĐỘNG LỰC ĐỂ GIÚP ĐỠ NGƯỜI KHÁC

Ý THỨC TẠO RA TẤT CẢ

Biết ơn thường được định nghĩa là cảm xúc nội tại khi cảm thấy mình mang ơn một ai đó, hoặc trân trọng những gì người khác làm cho mình. Chịu ơn có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, bởi nó khơi dậy những hành động vì lòng trắc ẩn giữa người với người trong cuộc sống. Một nghiên cứu Psychological Science (Bartlett và DeSteno, năm 2006) cho thấy lòng biết ơn thật sự có thể kích thích hành động giúp đỡ người khác, cả trong trường hợp người dang tay giúp đỡ phải trả giá – mất thêm 30 phút vì phải giúp người kia chẳng hạn. Khám phá này hé lộ tiềm năng thay đổi thế giới của hành động hào hiệp giúp đỡ vì tình yêu thương.

Nếu bạn nhận ra mình gặp khó khăn trong quá trình trải nghiệm cảm giác trân trọng hoặc biết ơn những gì xảy ra ở hiện tại, hãy thử nhớ lại ký ức cũ, lúc bạn có cảm giác ấm áp này. Bạn có nhớ khi nhận được sự giúp đỡ từ người hàng xóm, hoặc một người bạn, thậm chí người lạ trên phố? Bạn cảm thấy ra sao? Bạn có còn nhớ, vì chịu ơn ai đó mà bạn đền đáp cho họ về sau? Có thể vì điều đó đã tác động đến bạn, và bạn trả ơn lại cho người đã giúp mình, hoặc đáp đền tiếp nối bằng cách giúp đỡ người khác nữa.

Theo nội dung một bài viết đăng trên tạp chí Parade (tác giả Wolf, xuất bản năm 2007, trang 5), Oprah Winfrey đã nhận ra sức mạnh trường tồn của thái độ biết ơn khi bà còn rất nhỏ. Trong một lần kể chuyện thời thơ ấu, Oprah miêu tả giáo viên dạy lớp 4 của bà là “người đã khen tôi là bé gái sáng dạ nhất cô từng dạy. Tôi thấy mình thật tốt đẹp trong mắt cô. Vậy nên, mỗi khi tôi gặp một bé gái nhỏ, tôi luôn dừng lại để ngợi khen một điều gì đó nơi cô bé. Lúc nào tôi cũng muốn mang đến cho người khác một phút giây huy hoàng như thế.”

Câu chuyện của Oprah cho thấy một điều, chính những người từng mang ơn người khác sẽ có xu hướng thích giúp đỡ nhiều người khác nữa. Theo ý kiến cá nhân, tôi vẫn còn nhớ như in cảm giác biết ơn sâu sắc lòng tốt và sự cảm thông của người thầy chủ nhiệm lớp 8, thầy Wilhelm. Thời điểm đó tôi thấy mình tách biệt với bè bạn, và lạc lõng ở mái trường mới, sau khi tôi chuyển từ trung tâm thành phố lớn ra ngoại ô Chicago. Món quà về lòng tự trọng thầy tặng cho tôi cách đây 40 năm vẫn sống mãi đến hôm nay, và trong tôi luôn ngập tràn lòng biết ơn cũng như niềm thôi thúc muốn dành sự thương yêu ấy cho nhiều người khác.

Những hành động vì tình yêu thương sẽ khơi dậy lòng biết ơn, bởi nó là cách chúng ta tự khẳng định mình trên mọi phương diện, và nó còn có khả năng biến nỗi đau của con người thành hạnh phúc. Khi ta biến sự hàm ơn thành hành động, nó sẽ mang đến cho ta niềm tin vào khả năng lan tỏa và sự hào phóng của tâm hồn. Biết ơn vì được yêu thương thật đáng trân trọng vì nó giúp ta thấy mình được sống, được hiện diện trên thế gian. Với đại đa số, sự hàm ơn ấy là điều đáng quý vì nó để lại trong chúng ta một ký ức và một câu chuyện, ở đó ta thấy mình bình an, được tin tưởng, và sống xứng đáng. Cũng giống như câu chuyện Oprah chia sẻ về cảm giác ấm áp mà bà mang theo trọn đời, bạn cũng có thể bồi đắp cho mình một kho tàng ký ức đẹp như thế, thông qua những gì bạn làm bắt nguồn từ sự thấu cảm dành cho mọi người chung quanh. Đây chính là viên đá đầu tiên xây nền hạnh phúc. Bạn hãy khởi công từ bây giờ.

Bài tập: Hành động đền đáp yêu thương

Để bắt đầu bài tập này, bạn cần tạo ra “Kho Tàng Yêu Thương Từ Người Khác” bằng cách liệt kê tất cả những gì người khác đã làm mà bạn biết ơn. Nó sẽ giúp bạn nhớ lại những ai đã đi qua cuộc đời mình. Hãy nghĩ đến mẹ của bạn – người đã nuôi nấng bạn khôn lớn – đó hẳn là một cách hay để bắt đầu. Cha mẹ bạn đã thể hiện tình yêu thương như thế nào? Cách cha mẹ dạy dỗ có giúp bạn chuyên tâm học hành không? Điều đó có giúp bạn biết sống trách nhiệm không? Nếu có, hãy thêm những ví dụ như vậy vào kho tàng của bạn. Bạn còn nhớ thầy giáo hoặc cô giáo nào vừa dạy giỏi vừa tốt bụng, người đã truyền cảm hứng cho bạn trong quá trình học tập không? Nếu bạn nhớ được một lời động viên nào đó trong suốt thời gian qua, hãy thêm vào danh sách.

Ngoài ra, hãy nghĩ đến những nhân vật đóng vai trò cố vấn trong cuộc đời bạn và cẩn thận ghi chép lại những hành động hào hiệp mà bạn nhận được từ họ.

Sau khi hoàn thành danh sách, hãy tổng hợp lại những cách bạn có thể làm giàu lòng biết ơn của mình bằng việc đền đáp lại họ. Có thể đặt tên cho danh sách đó là “Hành Động Đền Đáp Yêu Thương”. Hãy hoàn tất danh sách này bằng việc suy nghĩ xem bạn có thể nỗ lực làm gì để bày tỏ lòng biết ơn đến mọi người. Nếu bạn đã thể hiện lòng biết ơn, bằng cách giúp đỡ người khác, hoặc thông qua công tác tình nguyện, thì xin chúc mừng bởi bạn vừa tạo ra sự khác biệt. Bài tập này chỉ nhằm mục đích khám phá – vậy nên bạn đừng quá lo lắng về việc phải thực hiện tất cả những việc ghi trong danh sách này! Bạn càng sẵn sàng đón nhận các cơ hội trước mắt bao nhiêu, bạn càng hành động vì tình yêu thương nhiều bấy nhiêu.

Hãy vận dụng trí sáng tạo của bạn khi thực hiện danh sách này. Đừng gạn lọc bất kỳ ý tưởng nào. Nào ai biết cơ hội gì đang chờ đợi bạn!

Suy ngẫm về bài tập: Hành động đền đáp yêu thương

Bạn cảm nhận ra sao khi hồi tưởng lại những lần bạn được người khác giúp đỡ hoặc bày tỏ sự cảm thông khi bạn cần? Bạn có nhớ lại những ký ức cũ trong lúc thực hiện bài tập này? Bạn có để ý những giây phút như thế khơi dậy cảm giác biết ơn và trân trọng trong bạn?

Bạn cảm giác ra sao khi hoàn thành bản danh sách thứ hai “Hành Động Đền Đáp Yêu Thương”? Bạn có tìm được cách nào mới mẻ để bày tỏ lòng biết ơn? Bạn sẽ bắt đầu bằng cách nào? Hãy nhớ, đền đáp yêu thương có thể là một hành động nhỏ. Mẹ Teresa là một minh chứng, bà làm nhiều việc nhỏ nhưng chan chứa tình yêu thương, trong suốt cuộc đời – đó là điều khiến bà trở nên phi thường. Việc bà làm thật ra rất bình dị, nhưng sự tận tâm, kiên nhẫn bà thể hiện mỗi ngày thì vô cùng vĩ đại. Khi bạn đền đáp yêu thương, hãy cho đi hết khả năng của mình. Bạn nên biết rằng ngay cả hành động nhỏ bé nhất khi xuất phát từ lòng biết ơn cũng đóng vai trò to lớn đối với người nhận.

---o0o---

Trích: La bàn hạnh phúc - The joy compass;

Tác giả: Donald Altman

NXB Phụ nữ, 2014

Ảnh: nguồn internet