HỆ THỐNG CẤP BẬC CỦA CÁC NHU CẦU

Trong ba phần gần đây, chúng tôi tập trung vào những kiểu động cơ thúc đẩy cụ thể và những kiểu hành vi cụ thể. Để kết thúc chương, chúng ta chuyển sang một báo cáo tổng thể về động cơ thúc đẩy. Mục đích của chúng tôi là mang tới cho bạn ý nghĩa chung về sức mạnh có thể định hướng cho cuộc đời.

Nhà tâm lý học nhân chủng Abraham Maslow (1970) đã hình thành một lý thuyết mà những động cơ cơ bản xuất phát từ cấp bậc của các nhu cầu như được minh họa trong hình. Theo quan điểm của Maslow, các nhu cầu ở mỗi cấp độ theo cấp bậc phải được đáp ứng - các nhu cầu được sắp xếp theo một chuỗi từ đơn giản đến nâng cao - trước khi mức độ tiếp theo cần phải đạt được. Dưới cùng của các thứ bậc này là những nhu cầu sinh học cơ bản, chẳng hạn như đói và khát. Chúng phải được đáp ứng trước khi bất cứ nhu cầu nào khác có thể bắt đầu hoạt động. Khi các nhu cầu sinh học đang thúc bách thì những nhu cầu khác bị kìm nén và không có khả năng ảnh hưởng tới hành động của bạn. Khi chúng được đáp ứng một cách hợp lý, những nhu cầu khác ở mức độ tiếp theo - nhu cầu an toàn - thúc đẩy bạn. Khi không còn bận tâm về mối nguy hiểm thì bạn được thúc đẩy bởi những nhu cầu gắn bó - để liên kết với người khác, để yêu thương và để được yêu thương.

Nếu được nuôi nấng chu đáo, an toàn và nếu cảm nhận được cảm giác thuộc về xã hội, bạn sẽ tiến tới những nhu cầu tôn trọng - để hài lòng với bản thân, để nhìn nhận bản thân là có năng lực và hiệu quả, để làm những gì cần thiết và nhận được sự quý trọng của người khác.

Ở trên đỉnh của cấp bậc là những người được nuôi dưỡng tốt, an toàn, được yêu thương, yên tâm, suy nghĩ và sáng tạo. Những người này vượt ra ngoài các nhu cầu con người cơ bản để đòi hỏi sự phát triển đầy đủ nhất về các tiềm năng của mình hoặc thể hiện đầy đủ tiềm năng. Thể hiện đầy đủ tiềm năng là tự biết nhận thức, tự chấp nhận, có thể phản ứng mang tính xã hội, có tính sáng tạo, tự ý và công khai trước điều mới lạ, thách thức, giữa những thái độ tích cực khác.

Lý thuyết của Maslow là một quan điểm lạc quan về động cơ thúc đẩy của con người. Điều cốt lõi của lý thuyết là nhu cầu của mỗi cá nhân được phát triển và biến những tiềm năng cao nhất của họ thành hiện thực. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm của chính mình, bạn biết rằng cấp bậc nghiêm ngặt của Maslow đã bị phá vỡ. Chẳng hạn, bạn có thể bỏ một bữa ăn để có thể giúp đỡ một người bạn. Bạn có thể chịu đựng mối nguy hiểm trong một chuyến đi tới nơi hoang dã để thúc đẩy lòng tự tôn của mình. Tuy vậy, chúng tôi vẫn hy vọng sự sắp xếp theo hệ thống của Maslow sẽ khiến bạn có thể áp dụng một số trật tự đối với các khía cạnh khác nhau về những trải nghiệm thúc đẩy của bạn.

Bạn đã đi một quãng đường dài kể từ khi chúng tôi đề nghị bạn xem xét lý do tại sao bạn rời khỏi giường ngủ vào sáng nay. Chúng tôi đã mô tả sinh lý và tâm lý của cái đói và việc ăn, những khía cạnh mang tính tiến hóa và xã hội về tình dục của con người. Chúng ta khám phá sự khác biệt trong nhu cầu của con người nhằm đạt được và giải thích thành công mang tính cá nhân. Qua cuộc thảo luận này, bạn thấy được sự tương tác phức tạp của bản chất, sự nuôi dưỡng của loài và cá nhân.

–––––o0o–––––

Trích “Tâm Lý Học Và Đời Sống”

Tác Giả: Richardj. Gerrig và Philip G. Zimbardo

Người dịch: Kim Dân

Nhà Xuất Bản Hồng Đức