NGAO SƠN THÀNH ĐẠO - 300 TẮC THIỀN NGỮ

Thành đạo ở Ngao Sơn.

Ban đầu Tuyết Phong cùng với Nham Đầu⁽¹⁾ đến trấn Ngao Sơn ở Lễ Châu⁽²⁾, gặp lúc trời trở tuyết. Mỗi ngày, Nham Đầu chỉ lo ngủ, còn Sư một bề ngồi thiền. Một hôm, Sư gọi Nham Đầu:

- Sư huynh! Sư huynh! Thức dậy đi.

Nham Đầu hỏi:

- Có việc gì thế?

Sư bảo:

- Đời này chẳng may mắn, cùng anh chàng Văn Thúy⁽³⁾ này đi hành cước, đến chỗ nào cũng bị anh ta làm phiền. Hôm nay đến đây, lại chỉ lo ngủ!

Nham Đầu hét nói:

- Đi ngủ đi! Mỗi ngày ngồi trên giường giống như thổ địa trong xóm vắng, mai kia mốt nọ sẽ đầu độc con cái người ta.

Sư tự chỉ vào ngực bảo:

- Tôi trong đây chưa ổn, chẳng dám tự dối.

Nham Đầu nói:

- Ta ngỡ đâu ngày sau ngươi lên đỉnh cô phong, cất am cỏ, xiển dương đại giáo đâu ngờ lại nói lời này.

Sư nói:

- Tôi thật chưa ổn.

Nham Đầu bảo:

- Nếu ngươi thật như thế, cứ theo chỗ ngươi thấy, mỗi mỗi trình ra. Ta sẽ chứng minh chỗ đúng cho ngươi, còn chỗ sai ta sẽ trừ bỏ.

Sư thưa:

- Ban đầu tôi mới đến Diêm Quan⁽⁴⁾ gặp thượng đường nêu nghĩa Sắc, Không, liền được chỗ vào.

Nham Đầu bảo:

- Từ nay trở đi, ba mươi năm rất kỵ nhắc đến.

Sư nói:

- Lại thấy bài kệ ngài Động Sơn qua sông:

Thiết kỵ tùng tha mích

Điều điều dữ ngã sơ...

Cử kim chánh thị ngã

Ngã kim bắt thị cử.

Tạm dịch:

Rất kỵ tìm nơi khác

Xa xôi bỏ làng ta...

Y nay chính là ta

Ta nay chẳng phải y.

Nham Đầu nói:

- Nếu quả như thế, tự cứu cũng chưa xong.

Sư lại nói:

- Sau hỏi Đức Sơn “Việc trong tông thừa từ trước con có phần chăng?”.

Đức Sơn đánh một gậy bảo:

- Nói cái gì!

Sư thưa:

- Tôi khi ấy như thùng lủng đáy.

Nham Đầu hét, bảo:

- Ông chẳng nghe nói, từ cửa vào chẳng phải của báu trong nhà!

Sư hỏi:

- Về sau thế nào là phải?

Nham Đầu nói:

- Về sau nếu xiển dương đại giáo (giáo lý Đại thừa), mỗi mỗi phải từ hông ngực mình mà ra, sau này cùng ta che trời che đất đi.

Ngay câu ấy Sư liền đại ngộ, bèn đứng dậy lễ bái, liên tiếp gọi:

- Sư huynh! Sư huynh! Ngày nay mới là thành đạo ở Ngao Sơn!

(Xuất xứ: Ngũ Đăng Hội Nguyên)