PHẨM 14: THIỀN ĐỊNH

Lại nữa, này thiện nam! Đại Bồ-Tát có luân thiền định trang nghiêm lớn. Nếu Bồ-Tát thành tựu luân này, từ lúc mới phát tâm đã đoạn trừ năm thứ dục, gánh vác, làm ruộng phước cho hàng Thanh Văn và Bích-Chi-Phật, khiến cho tất cả chúng sinh đều giữ gìn, cúng dường.

Này thiện nam! Đại Bồ-Tát tu thiền định có hai loại: Một là thế gian, hai là xuất thế gian. Thế nào gọi là Bồ-Tát tu tập thiền định thế gian? Nếu Bồ-Tát nương vào tướng của năm ấm, dựa vào cõi Dục, cõi Sắc và cõi Vô sắc mà tu thiền định, nương vào ba cửa Giải thoát, bốn Niệm xứ, bốn Chánh cần, bốn Như ý túc, năm Căn, năm Lực, bảy phần Bồ-Đề và tám Thánh đạo, cho đến đất, nước, gió, lửa, không, thức… đều nương tựa vào đó mà sinh chấp trước. Tu thiền định như vậy gọi là Bồ-Tát tu thiền định thế gian, cũng đồng với tất cả hàng Thanh Văn và Bích-Chi-Phật, không được gọi là Đại.

Thế nào gọi là Bồ-Tát tu tập thiền định xuất thế gian? Này thiện nam! Đó là Bồ-Tát có khả năng phóng ra ánh sáng lớn xuất thế gian, không chấp vướng nơi bốn Niệm xứ, bốn Chánh cần, bốn Như ý túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác chi, tám Thánh đạo, các pháp như vậy đều không nương tựa mà tu tập thiền định, cho đến giới thân, khẩu, ý, ba cửa giải thoát, ấm, giới, nhập, ba thọ, bốn đại, không xứ, thức xứ,không dụng xứ, phi tưởng phi phi tưởng xứ, đời này, đời sau đều xa lìa cả, vắng lặng không nương vào “Không” và “Đại không”. Đó gọi là Đại Bồ-Tát tu tập thiền định xuất thế gian.

Này thiện nam! Nhờ tướng ấy, nên Đại Bồ-Tát có thể thành tựu luân thiền định trang nghiêm lớn, từ lúc mới phát tâm đã xa lìa năm thứ dục, gánh vác làm ruộng phước cho hàng Thanh Văn và Bích-Chi-Phật, cũng khiến cho tất cả chúng sinh luôn giữ gìn, cúng dường.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn muốn nêu rõ sự việc trên, nên dùng kệ:

Vì xả bỏ gánh nặng

Tu thiền định hữu tướng

Chỉ tự đoạn kết sử

Không gọi là bậc trí.

Tu thiền định chấp trước

Nương tựa vào giải thoát

Chấp giữ bờ bên kia

Không làm lợi chúng sinh.

Nếu bỏ gánh nặng xuống

Nhằm làm lợi chúng sinh

Trừ kết sử, tu định