SUY NIỆM MỖI NGÀY

SUY NIỆM MỖI NGÀY

Lev Tolstoy

-----o0o-----

1. Tội lỗi

Không có cuộc sống nào mà không có tội lỗi và việc chuộc lại những sai lầm của bạn. Những tội lỗi của chúng ta thì giống như một cái vỏ trứng hay một hạt lúa mạch. Diệt trừ những tội lỗi của ta, thì giống như việc phá vỡ cái vỏ ngoài, nó giải phóng chú gà con, hay để cho hạt mầm phát triển khi nó được phô ra không khí trong lành và ánh sáng. Cùng cách như vậy, cái tôi tâm linh của chúng ta tăng trưởng khi được phô bày ra trước linh hồn của Thượng đế.

Thân thể bạn nên phục vụ linh hồn bạn. Nhưng thường khi, do hoàn cảnh, người ta làm ngược lại. Đây là cái mà tôi gọi là một tội lỗi.

Trong thế giới tâm linh, mọi sự được nối kết chặt chẽ hơn trong thế giới vật chất. Bất cứ lời nói dối nào cũng dẫn đến dăm bảy lời nói dối khác, bất cứ hành vi tàn nhẫn nào cũng dẫn đến những hành vi tàn nhẫn khác.

Đối với chúng ta, trẻ con có vẻ thuần khiết hơn người lớn. Sở dĩ như vậy, có thể là vì tâm trí của chúng chưa bị làm hỏng bời những thành kiến của người lớn. Người lớn phải tranh đấu với tội lỗi của họ.

2. Sự cám dỗ

Hãy phục vụ thân thể bạn chỉ khi nào nó thực sự cần đến sự phục vụ đó, chứ không phải bằng cách tạo ra thêm nhiều cách để chiều chuộng nó. Khi bạn chiều chuộng thân thể bạn quá nhiều, thực ra bạn đang làm đau chính mình. Để có một cuộc sống tốt đẹp, thân thể bạn nên phục vụ linh hồn bạn, chứ không phải ngược lại.

Chỉ có thân thể bạn mới khổ, chứ linh hồn bạn không biết đến sự khổ. Cuộc sống tâm linh của bạn càng yếu thì bạn sẽ càng khổ. Tốt nhất là sống bằng linh hồn bạn nhiều hơn.

Bao tử bạn ví như những chiếc cùm trói buộc linh hồn bạn. Bạn nên ăn để chống lại cơn đói, chứ không phải cho lạc thú của vị giác.

Cáng ít chú tâm đến thực phẩm, y phục đắt tiền và trò giải trí, thì bạn sẽ càng có nhiều tự do hơn.

3. Lao động và nhàn rỗi

Nếu bạn không muốn làm việc, bạn sẽ sống hoặc là bằng sự nhục nhã hay bạo động, hoặc bằng cách ăn cắp từ những người khác.

Chúng ta nên kính trọng người khác không phải vì sự giàu có của họ, mà vì công việc họ làm. Thường khi, những người rất lười biếng nhưng rất giàu thì được nể trọng, trong khi những ai làm công việc hữu ích bằng tay chân, như những nông dân, hay kẻ làm thuê hưởng thù lao từng ngày lại không được nể trọng. Đây là điều sai lầm.

Không có gì làm hại một cuộc sống tốt đẹp nhiều cho bằng bỏ bê công việc bình dị, thường nhật – làm ra thực phẩm của chính bạn, quét dọn nhà cửa, và giặt ủi quần áo. Nhiều người giàu bỏ bê những việc lặt vặt thường nhật như thế, nhưng đối với một người lương thiện, thì đây là công việc quan trọng nhất của đời mình.

Nếu bạn làm việc cho những người khác thì hãy đừng xấu hổ về điều này, và đừng đòi thêm thù lao phụ trội. Hãy nhớ rằng, lao động của bạn khi được làm trong tình yêu, cho sự tốt lành của người khác, thì tốt cho linh hồn mình.

4. Kiêu mạn

Giận huynh đệ mình thay vì yêu thương là một điều xấu. Tuy nhiên, càng tệ hơn nếu y nghĩ rằng y tốt hơn huynh đệ của mình.

Thật ngốc nghếch, nếu một người nghĩ rằng mình cao hơn một người khác. Càng ngốc nghếch hơn, khi một dân tộc nghĩ rằng nó cao hơn một dân tộc khác.

Một người không thể tự nhắc mình vào trong không trung. Hệt như vậy, y không thể thực sự tự tôn vinh chính mình.

Chỉ trong cuộc sống vật lý của mình, bạn mới có thể đối xử một cách tự tôn với kẻ khác. Tuy nhiên, nếu bạn sống một cuộc sống tâm linh, bạn sẽ thấy mọi người đều bình đẳng, ngang hàng với bạn.

Sự bất bình đẳng là không tương thích với tình yêu chân thực. Tình yêu là mặt trời, chiếu sáng một cách bình đẳng trên tất cả mọi người. Nếu mặt trời chiếu sáng cho một số người, mà không chiếu sáng cho những người khác, thì nó sẽ không phải là mặt trời. Cũng như vậy, một tình yêu chỉ dành cho một số người, thì không phải là tình yêu chân thực.

5. Kiêu mạn và danh vọng

Chỉ sống cho danh vọng thật là nguy hiểm. Nếu bạn chỉ sống cho riêng bản thân mình, thì khi vấp ngã, bạn chỉ làm hại một mình bạn. Nhưng nếu sống cho danh vọng, bạn có thể làm hại những người khác nhiều hơn một trăm lần.

Hãy “đắp tai ngoảnh mặt” với những dư luận của người khác về bạn. Nếu không có sự “làm ngơ” đó, bạn sẽ không thể là một người tự do.

Càng về già, qua năm tháng, phần lớn những tội lỗi và cám dỗ đều trở nên yếu đi. Tuy nhiên, riêng với lòng kiêu mạn, thì bạn sẽ phải đấu tranh với nó suốt từ tuổi ấu thơ cho đến tuổi già.

Thượng đế sáng tạo ra trời và đất, nhưng chúng ta không thể nắm bắt khái niệm này, hoặc tìm thấy hạnh phúc trong nó. Thượng đế cũng tạo ra chúng ta để hiểu hạnh phúc. Tất cả chúng ta đều được sáng tạo như là một bộ phận của một cơ thể duy nhất, một cơ thể mà phải yêu chính nó.

6. Tham lam và giàu có

“Một người từ bi, không bao giờ giàu có. Một người giàu có, thì không từ bi”.

-Tục ngữ Trung Hoa

Một số người nói: “Tôi giàu bởi vì tôi tốt hơn những người khác”, và đồng thời nói: “Tôi tốt hơn những người khác bởi vì tôi giàu”. Vâng, thực sự là khó cho một người giàu bước vào vương quốc của Thượng đế.

Bạn nên tích lũy loại của cải mà không ai có thể lấy đi từ bạn: Nó vẫn còn lại với bạn ngay cả sau cái chết, và không bao giờ hư mất. Những của cải đó được lưu trữ trong linh hồn bạn, trong một cuộc sống tràn đầy tình yêu.

Mười người tốt, đứng đắn, có thể nằm chung trong một căn phòng nhỏ và ngủ ngon trên một cái sàn nhà, đắp chung một cái chăn bình dị. Tuy nhiên, hai người giàu không thể chịu đựng được nhau, ngay cả trong một dinh thự với mười phòng ngủ.

Qua thời gian, người giàu trở nên càng xấu hổ, và người nghèo càng thêm tuyệt vọng.

7. Phán xét và trừng phạt

Sự trả thù và trừng phạt đối với những ai đã lăng nhục hay làm hại bạn trong bất cứ cách nào là một sai lầm. Lời dạy rằng sự bạo động thì hữu ích cho con người, cũng là một sai lầm.

Sự bạo động có thể là một cản trở và một chướng ngại cho những gì mà người ta muốn. Tuy nhiên, giống như một con đập vốn không thể ngăn dòng chảy của một con sông, sự bạo động không thể ngăn chặn cơn thủy triều của cảm xúc, mà sẽ một ngày nào đó vỡ bùng ra.

Mọi người đều hiểu rằng cái xấu không thể tiêu diệt cái xấu. Chúng ta chỉ tăng cường cái xấu ác khi ta tin rằng cái xấu phải bị trừng phạt. Chúng ta không tiêu diệt được cái xấu, mà chỉ làm gia bội nó khi ta đáp trả cái xấu bằng cái xấu.

Ta có thể thấy tội lỗi trong người khác một cách dễ dàng như ta thấy vết nhơ trên mặt họ, nhưng ta không thể thấy chính những tội lỗi của bản thân, bởi vì ta không đang nhìn vào tấm gương của lương tâm mình. Ta cần soi vào tấm gương đó một cách thường xuyên hơn. Rồi, chúng ta sẽ trách cứ những người khác ít hơn về những tội lỗi của họ, và trở nên thuần khiết hơn.

8. Bạo động và chiến tranh

Có vẻ như việc làm thay đổi xã hội và làm cho con người trở nên tốt hơn là một vấn đề đơn giản. Do vậy, chúng ta thường hay cố thay đổi những ai xung quanh ta và quên đi việc phát triển tâm linh của chính mình – tự phấn đấu để đạt tới sự toàn thiện nội tại. Con đường chân thực duy nhất để cải thiện xã hội là cải thiện cái tôi tâm linh của mình. Cũng nói hệt như vậy. Ngay khi hai nhóm này khởi sự cáo buộc lẫn nhau về tôi nói dối, thì rất có thể cả hai đều sai.

Bất cứ sự nô lệ nào cũng dễ chịu đựng hơn là sự nô lệ đặt nền trên tôn giáo dối trá. Một người, khi đã là tên nô lệ cho một tông phái hay giáo hội nào đó, thì ở dưới sự kiểm soát hoàn toàn của những vị đạo sư của y.

Thời đại chúng ta là thời đại của sự phê phán thực hành, mà trong đó mọi sự có thể được xem xét và đánh giá với óc phê phán.

“Hai nhóm cố trốn tránh sự phê phán: những cơ sở tôn giáo, nấp dưới cái cớ là thánh thiện; và những kẻ làm luật, nấp dưới cái cớ của quyền lực và sự vĩ đại của họ”.

-Immanuel Kant

9. Khoa học sai lầm

Loài cú có thể nhìn thấy trong bóng tối, nhưng trở nên mù lòa trong ánh sáng. Đối với nhiều học giả thì cũng đúng y như vậy. Họ biết nhiều kiến thức lặt vặt, “từ chương”, nhưng không biết, hay không muốn biết cái khoa học quan trọng nhất, cần thiết cho cuộc sống – ta nên sống như thế nào trên thế gian này.

Có những quan điểm sai lầm về mọi thứ thì cũng có những khoa học sai lầm. Một số ý kiến được xem là chân lý duy nhất, không phải bởi vì chúng đáp ứng những nhu cầu của con người, mà bởi vì những học giả xem nó là cần thiết. Do vậy, khoa học trở thành sai lầm. Điều này thường xuyên xảy ra trong thế giới chúng ta.

Khả năng của tâm trí để hấp thu kiến thức, khả năng đó không phải là vô giới hạn. Do vậy, bạn không nên tin rằng càng biết nhiều hơn thì càng tốt hơn. Kiến thức về những điều không quan trọng là một trở ngại cho sự hiểu biết chân thực.

10. Nỗ lực

Khi một người tìm cách cải thiện chính mình, y có thể sẽ ngã trở lại những thói xấu cũ, nhưng sau cùng luôn luôn trở về với những nỗ lực của mình. Cái bước lùi này thì luôn nhỏ hơn sự tiến bộ của y. Nếu một người muốn cải thiện cuộc sống nội tại của mình, sau cùng y sẽ thành công.

“Chúng ta nên loại bỏ cái quan điểm sai lầm rằng, Thượng đế có thể sửa chữa những tội lỗi của chúng ta. Ngoài bạn ra, không ai có thể làm việc này cho bạn. Nếu bạn nấu bữa ăn một cách cẩu thả, chiếu lệ thì bạn không thể mong đợi Thượng đế làm cho nó trở nên ngon lành. Nếu bạn đi sai hướng trong cuộc đời, bạn không nên mong đợi Thượng đế, qua sự can thiệp thiêng liêng, thay đổi nó và bất ngờ làm cho nó tốt hơn”.

-John Ruskin

Nói rằng bạn không thể thực hiện một nỗ lực để giữ cho mình khỏi làm điều sai trái, thì cũng như công nhận rằng bạn không phải là một con người, mà là một con vật, hay một sự vật vô tri. Con người biết rằng, thực hiện một nỗ lực, cái đó nằm trong quyền lực của chúng ta.

Mọi tôn giáo đều dạy chúng ta rằng, toàn bộ cuộc đời ta là một nỗ lực, tiến lên từ những giai đoạn thú vật sơ khai đến sự sống cao ơn linh hồn.

11. Không có điều xấu

Nếu một chút xíu trong cái nỗ lực mà người ta đặt vào việc làm giàu, tự chiêu đãi mình, hay tranh cãi, được đầu tư vào việc cải thiện cái tôi nội tại của họ, và không chống lại lương tâm họ, thì chẳng bao lâu mọi điều xấu sẽ biến đi khỏi thế gian này.

Đừng nói hay phàn nàn về những điều xấu mà những kẻ thân yêu của bạn đã làm. Nếu những người khác đàm tiếu, phán xét, và chỉ trích những láng giềng của họ, hãy cố phớt lờ nó. Bạn càng ít phán xét kẻ khác, thì càng tốt hơn cho bản thân mình.

Bạn không thể làm gia tăng sự tốt lành của cuộc đời này. Đời bạn, trong tự thân nó là một điều tốt đẹp. Tất cả những gì bạn cần làm là không làm hỏng nó. Quả thực, đôi khi chúng ta sống một cuộc sống xấu xa, nhưng sở dĩ như vậy là bởi vì chúng ta đã làm những điều xấu, mà lẽ ra chúng ta không nên làm.

Câu nói: “Aut bebe aut nihil” thường được hiểu là: “Về người chết, chỉ nên nói điều tốt, hoặc không nói gì cả”. Điều này sai. Người ta nên nói ngược lại: “Về người đang sống, chỉ nên nói điều tốt, hoặc không nói gì cả”. Làm điều này, chúng ta sẽ thoát khỏi nhiều lỗi lầm và khỏi trộn lẫn cái tốt với cái xấu.

12. Ý nghĩ

Bạn không thể, về mặt thể lý, loại bỏ tội lỗi, sự cám dỗ, hay những lời nói dối. Bạn có thể loại bỏ chúng chỉ trong những ý nghĩ của bạn.

Sức mạnh tâm linh vốn có thể dịch chuyển thế giới này, thường hay vuột khỏi sự chú ý của ta. Nó không được tìm thấy trong những cuốn sách, nhật báo, luật lệ, hay những chuyên san có tính hàn lâm. Vô hình, nó luôn tự do. Nó có thể được tìm thấy trong những ý nghĩ của bạn, và nó là sức mạnh của linh hồn bạn.

Trước hết, hãy nói bằng tiếng nói nội tại của bạn khi nghĩ về thế gian này, chỉ lúc đó, bạn mới nên nói ra với những người khác.

Cuộc đời của con người được xác định, không phải bởi những hành động của họ, mà bởi những ý tưởng nội tại vốn chỉ đạo, hướng dẫn những hành động của họ; có thể nói tương tự như thế về những dân tộc. Chúng ta được xác định, không phải bởi những biến cố bên ngoài, mà bởi những ý kiến được chia sẻ, vốn hợp nhất những con người.

Một ý tưởng lớn cư ngụ trong linh hồn của một người, có thể làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời y.

-----o0o-----

Trích: Suy Niệm Mỗi Ngày (Wise Thoughts For Every Day) – Một kho tàng minh triết tinh túy;

Đỗ Tư Nghĩa dịch từ bản tiếng Anh;

Bản quyền bản tiếng Việt: Công ty TNHH Văn hóa Khai tâm, 2017

Ảnh: nguồn Internet