THƯ GIÃN, KHÔNG BÁM GIỮ KỆ 19 - NUDEN DORJE - NGAY TẠI ĐÂY

“Hãy ở yên thư giãn trong sự phô diễn không lay động của trạng thái này. Nếu con cố gắng bám giữ nó với tưởng niệm ép buộc bấy giờ sẽ khó khăn cho thể trạng tự nhiên được tự giải thoát ngay chỗ của nó. Hãy giữ chánh niệm và tỉnh giác trong trạng thái tươi mới của xảy ra tự nhiên, trạng thái không có bám nắm mạnh mẽ”.

“Hãy ở yên thư giãn trong sự phô diễn không lay động của trạng thái này”. Khi chúng ta thư giãn qua sự thực hành và thức tỉnh chính mình như hiện diện rộng mở không trụ vào đâu và trên cái gì, những kinh nghiệm tiếp tục sanh khởi nhưng bây giờ như sự phô diễn tự nhiên, đích thực của trạng thái mở trống. Bình thường thì thực tại là cái gì xảy ra cho chúng ta. Nhưng bây giờ chúng ta không tách lìa với sự hợp nhất vô sanh, vô tận này, trong đó cảm thức “Ồ, tôi đang có ở đây kinh nghiệm này” là phần của sự biểu lộ.

Bản ngã của chúng ta không thích hợp nữa với toàn thể màn diễn. Không có đất để đứng, nó đến và đi như mọi kinh nghiệm, đáp ứng với những sanh khởi hơn là cố gắng duy trì một cảm thức cố định về một tự ngã hợp tạo bằng những tượng trưng. Cảm thức về tự ngã hữu hạn không phải là trung tâm của thế giới mà chỉ là chuyển động trong khi sự hiện diện là vô tận.

“Nếu con cố gắng bám giữ nó với tưởng niệm ép buộc bấy giờ sẽ khó khăn cho thể trạng tự nhiên được tự giải thoát ngay chỗ của nó”. Khi bạn cố gắng và nỗ lực đối với một niệm tưởng, khi bạn cố gắng hoàn thành điều gì, bấy giờ bạn có một giây phút của ý chí. Bạn có một chủ thể cố gắng hoàn thành cái gì bằng cách hành động lên đối tượng để tạo cho chủ thể trạng thái nó muốn. Rõ ràng bạn đã có một phân cực nhị nguyên, một hoàn cảnh trong đó hiện diện luôn vắng mặt. Điều then chốt là thư giãn, buông lỏng vào sự mở trống luôn luôn ở đó. Cái làm cho giáo huấn đơn giản này thành khó khăn là nó là trực giác ngược lại với bản ngã.

Thư giãn là một loại tỉnh giác nghịch lại với khuynh hướng bình thường chúng ta có. Bởi vì, như chúng ta đã thấy, cảm thức bình thường này, về tự ngã mà chúng ta có thì vốn không có tự tánh, nó phải duy trì xây dựng chính nó và điều đó đòi hỏi một loại nỗ lực riêng biệt. Cảm giác gốc của bản ngã là nếu tôi không duy trì cùng với chính mình thì sẽ có một sụp đổ thành cái gì hỗn loạn và khó khăn. Thế nên có lo âu, một lo âu mạnh mẽ trú ngụ trong toàn thân và một ồn ào lộn xộn liên nhân cách nhắc lập đi lập lại chúng ta: “Nếu tôi không giữ nó cùng với mình, tôi sẽ rắc rối”. Niềm tin vào tái sanh chỉ ra rằng đã nhiều đời chúng ta bị giam cầm trong sự lo âu này, sự co rút thần kinh nó đang giữ cảm thức bám nắm vào tự ngã.

Rồi bản văn nói: “Hãy giữ chánh niệm và tỉnh giác trong trạng thái tươi mới của xảy ra tự nhiên, một trại thái không có bám nắm mạnh mẽ”. Bạn có thể nhớ vài năm trước có một bài hát Frankie đến Hollywood nói rằng: “Hãy thư giãn chớ làm nó nếu bạn muốn đến đó. Hãy thư giãn chớ làm nó nếu bạn muốn đến”. Trong một số cách, dzogchen cũng tương tự điều này bởi vì nó đang chống lại những thúc đẩy của sanh tử. Cho phép những sanh khởi xảy ra, khoan dung cho một số kinh nghiệm thay vì biên tập, đặc quyền và bác bỏ, thì không thể đối với bản ngã – chỉ có hiện diện, tánh giác (RigPa), nó không phải là một tạo dựng và vượt khỏi mọi điều kiện hóa là mở trống với cái đang là.

Với chúng ta, bình thường khi cảm thấy rõ chiến tranh, đổi thay kinh tế, những khó khăn trong tương quan, sức khỏe, có rất nhiều nhân tố nhắc nhở chúng ta rằng sự vững chắc chúng ta tìm kiếm không thể hoàn thành bởi những phương tiện chúng ta đang có. Sợ hãi, thất vọng, cô đơn, tuyệt vọng - có nhiều cảm nhận và cảm giác của thân mà chúng ta cảm thấy bị tràn ngập bởi vì chúng không có trong cảm thức quen thuộc về chúng ta là ai. Đó là tại sao sự giới thiệu trực tiếp (Ngo-sprod) là rất quan trọng trong dzogchen. Trừ phi chúng ta nhận trao truyền và có được một kinh nghiệm trực tiếp về tánh giác của chính chúng ta, chúng ta sẽ vẫn bị giam cầm trong một kinh nghiệm rất hạn hẹp về chúng ta là ai, một trạng thái đầy tìm kiếm bám nắm và lo âu. Cũng rất quan trọng khi quan sát trong chính bạn lo âu trú ngụ chỗ nào. Cái gì là những điểm nhạy cảm đối với bạn? Chúng ta đều có những mẫu hình khác nhau trong điều này. Cái gì là những điểm nơi đó bạn trở nên sợ hãi hay lo lắng hay bị giới hạn và không thể chuyển vào kinh nghiệm mở trống? Quan sát chính bạn, nhìn một cách thành thật vào hình thức và cách thức của những giới hạn của bạn là thiết yếu nếu chúng trở thành những liên minh, những mặt che bên ngoài con đường giải thoát.

-------o0o-------

Tác giả: NUDEN DORJE.

Trích: Ngay Tại Đây - Một bản văn kho tàng Đại Toàn Thiện của Nuden Dorje có tiêu đề Tấm gương của hiển nhiên, với bình giảng của James Low.

NXB Thiện Tri Thức năm 2019

Ảnh: nguồn internet.