HÃY THẤY - J. KRISHNAMURTI NÓI VỀ TÌNH YÊU

Người ta phải làm gì? Bạn có hiểu câu hỏi của tôi lúc này không? Vấn đề là thế này: chúng ta không biết chiều sâu và sự bao la của tâm. Bạn có thể đọc về nó, bạn có thể đọc các tác phẩm của những tâm lý gia hiện đại, hay những vị thầy ngày xưa đã nói về nó – hãy nghi ngờ cái hiểu từ chỗ nào khác bởi vì chính bạn phải tìm ra, chứ không phải theo ý kiến của ai. Chúng ta không biết nó – cái tâm – bạn không biết nó, thế nên bạn không thể có quan niệm nào về nó. Bạn có hiểu chúng ta đang nói gì không? Bạn không thể có những ý niệm, ý kiến, kiến thức nào về nó. Thế nên bạn thoát khỏi mọi giả thiết, mọi thần học.

Vậy thì một lần nữa, phải làm gì? Tất cả cái người ta phải làm là thấy. Thấy cái góc hẹp, cái nhà nhỏ người ta đã xây nên trong một góc của một trường bao la, vô lượng; và sống ở đó, chiến đấu, cãi cọ, cải thiện (hay biết mọi cái đang tiếp diễn ở đó), hãy thấy nó. Và vì thế, điều tối quan trọng là phải hiểu “thấy” có nghĩa là gì, bởi vì khoảnh khắc có xung đột bạn liền thuộc về góc cô lập kia. Nơi nào có thấy, nơi đó không có xung đột. Đó là lý do người ta phải học ngay từ bắt đầu - không, không phải bắt đầu, mà bây giờ – học thấy. Không phải ngày mai, vì làm gì có ngày mai – chỉ sự tìm kiếm lạc thú, hay sợ hãi hay khổ đau mới sáng chế ra cái “ngày mai” ấy. Thực ra không có ngày mai về mặt tâm lý, mà trí óc, tâm thức đã tạo ra thời gian; nhưng chúng ta sẽ thâm nhập điều này sau.

Thế nên điều người ta phải làm là thấy. Bạn không thể thấy nếu bạn không nhạy cảm, và bạn không nhạy cảm nếu bạn có một hình ảnh giữa bạn và vật được thấy. Bạn hiểu chứ? Thế nên thấy là hành động của thương yêu. Bạn biết cái gì làm cho toàn bộ tâm thức nhạy cảm không? – chỉ là thương yêu. Bạn có thể học một kỹ thuật và cả thương yêu; nhưng nếu bạn có kỹ thuật và không có thương yêu bạn sẽ hủy hoại thế giới. Hãy xem nó trong chính bạn, hãy đi vào nó trong tâm thức và tấm lòng bạn và bạn sẽ thấy nó trong chính mình. Thấy, quan sát, nghe, đấy là những hành vi vĩ đại nhất, bởi vì bạn không thể thấy nếu bạn nhìn ra từ cái góc nhỏ bé đó, bạn không thể thấy cái gì đang xảy ra trong thế giới, sự tuyệt vọng, lo âu, sự cô độc làm đau nhức, những giọt nước mắt của những bà mẹ, người vợ, người tình, của những người đã bị giết chết. Nhưng bạn phải thấy tất cả điều này, không theo cách xúc cảm, tình cảm, không nói, “Nào, tôi chống chiến tranh” hay, “Tôi ủng hộ chiến tranh”, vì sự cảm tính và chủ nghĩa xúc động chính ấy là những thứ mang tính hủy diệt nhất – chúng không có những sự kiện và như vậy không có Cái Đang Là. Thế nên, thấy là điều tuyệt đối quan trọng. Sự thấy là sự hiểu; bạn không thể hiểu qua tâm thức, qua trí năng, hay hiểu qua một phân mảnh. Chỉ có hiểu khi tâm thức bình lặng trọn vẹn, nghĩa là khi không có hình ảnh.

Sự thấy hủy diệt mọi hàng rào. Nào, thưa các bạn, khi nào có sự phân hai giữa bạn và cái cây, giữa bạn và tôi, và giữa bạn và láng giềng (“láng giềng” này có thể cách ngàn dặm hoặc ở cạnh nhà), thì khi đó phải có xung đột. Phân mảnh nghĩa là xung đột, thật đơn giản. Và chúng ta đã sống trong xung đột, chúng ta quen xung đột và phân mảnh. Mọi sự phân mảnh này đương nhiên sẽ nuôi dưỡng chiến tranh. Điều này không có nghĩa là chúng ta phải đồng ý hoàn toàn với nhau, hay nếu tôi không đồng ý thì tôi phải có chiến tranh với anh; không có đồng ý hay không đồng ý gì cả khi bạn thấy mọi thứ đúng như nó là. Chỉ khi các bạn có những ý kiến về cái bạn thấy, mới có không đồng ý và bèn có phân hai. Khi bạn và tôi thấy đó là mặt trăng, bấy giờ không có sự không đồng ý, đó là mặt trăng. Nhưng nếu bạn nghĩ nó là cái gì khác, và tôi nghĩ nó là cái gì khác, bấy giờ phải có phân hai và từ đó dẫn đến xung đột. Thế nên khi thấy một cái cây, khi bạn thực sự thấy nó, thì không có phân hai giữa bạn và cái cây, không có người quan sát đang thấy cái cây. [...]

Thế nên điều quan trọng không phải là học mà là thấy và nghe. Hãy nghe những con chim, nghe tiếng nói của vợ bạn, dù bực tức, đẹp hay xấu, hãy nghe nó và nghe tiếng nói của chính bạn dù đẹp, xấu hay gấp gáp. Rồi từ sự nghe này bạn sẽ thấy rằng mọi chia cách giữa người quan sát và cái được quan sát bèn chấm dứt. Thế nên không có xung đột nữa, và bạn quan sát cẩn thận đến độ chính sự quan sát là kỷ luật; bạn không phải áp đặt kỷ luật. Và đó là cái đẹp, đó là cái đẹp của thấy. Nếu bạn có thể thấy, bạn không có gì khác để làm, bởi vì trong cái thấy này có tất cả kỷ luật, tất cả đức hạnh, nó là sự chú ý. Và trong cái thấy này có tất cả cái đẹp, và với cái đẹp liền có thương yêu. Bấy giờ khi có thương yêu bạn không còn gì để làm nữa. Bấy giờ bạn hiện diện ở nơi đâu, bạn có thiên đường ở chỗ đó; bấy giờ tất cả cái thấy đi đến điểm chấm dứt.

-------o0o-------