KINH DUY MA CẬT - PHẨM BỒ TÁT
---*---
Bấy giờ Phật bảo Bồ tát Di Lặc: “Ông đi đến thăm bệnh ông Duy Ma Cật.”
Di Lặc Bạch Phật rằng: “Thưa Thế Tôn! Con không kham nhận được việc đến thăm bệnh ông ấy. Tại sao thế? Nhớ lại trước kia, con nói hạnh của địa Bất thối chuyển cho Thiên Vương Đâu Suất và quyến thuộc. Lúc ấy, Duy Ma Cật đến, nói với con rằng:
“Thưa ngài Di Lặc, đức Thế Tôn thọ ký cho nhân giả một đời sanh nữa sẽ đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, vậy dùng đời sanh nào để được thọ ký? Quá khứ chăng? Vị lai chăng? Hiện tại chăng? Nếu đời sanh quá khứ, đời sanh quá khứ đã diệt. Nếu đời sanh vị lai, đời sanh vị lai chưa tới. Nếu đời sanh hiện tại, đời sanh hiện tại không dừng. Như Phật có nói: “Các Tỳ kheo! Chính ngay khoảnh khắc này, các vị cũng sanh, cũng già, cũng chết, cũng tái sanh.” Nếu dùng không có đời sanh nào cả mà được thọ ký, thì vô sanh là chánh vị. Ở trong chánh vị, cũng không có thọ ký, cũng không có đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Như thế làm sao ngài Di Lặc được thọ ký một đời sanh ư? Đó là từ Như sanh mà được thọ ký ư? Từ Như diệt mà được thọ ký ư? Nếu do Như sanh mà được thọ ký, thì Như không có sanh. Nếu do Như diệt mà được thọ ký, thì Như không có diệt. Tất cả chúng sanh đều Như như vậy. Tất cả các pháp cũng Như như vậy. Tất cả hiền thánh cũng Như như vậy. Cho đến Di Lặc cũng Như như vậy. Nếu Di Lặc được thọ ký thì tất cả chúng sanh cũng phải được thọ ký. Tại vì sao thế? Hễ là Như, thì chẳng hai, chẳng khác. Nếu Di Lặc đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, thì tất cả chúng sanh cũng đồng đắc. Tại sao như thế? Tất cả chúng sanh chính là tướng Bồ Đề. Nếu Di Lặc được diệt độ, thì tất cả chúng sanh cũng đồng diệt độ. Tại sao như thế? Chư Phật biết chúng sanh rốt ráo tịch diệt, chính là tướng Niết Bàn, chẳng còn phải lại thêm diệt độ nào nữa.
“Thế nên, ngài Di Lặc, không nên lấy pháp đó khuyến dụ các thiên tử. Bởi vì trong Giác Ngộ không có ai trụ trong đó, cũng không có ai thối thất khỏi đó. Ngài Di Lặc, phải nên làm cho các thiên tử bỏ đi cái thấy phân biệt về Bồ đề. Tại vì sao thế? Bồ đề này, chẳng thể dùng thân mà đắc, chẳng thể dùng tâm mà đắc. Tịch diệt là Bồ đề, vì diệt các tướng vậy. Không quán sát là Bồ đề, vì lìa các duyên vậy. Chẳng hành là Bồ đề, vì không có tư tưởng nhớ nghĩ vậy. Đoạn là Bồ đề, vì bỏ các ý kiến. Lìa là Bồ đề, vì lìa các vọng tưởng phân biệt vậy. Ngăn dứt là Bồ đề, vì ngăn dứt các ước nguyện vậy. Chẳng vào là Bồ đề, vì không có tham trước vậy. Thuận là Bồ đề, vì thuận tánh Như vậy. Trụ là Bồ đề, vì trụ pháp tánh vậy. Thấu hiểu là bồ đề, vì thấu hiểu thực tế vậy. Bất nhị là Bồ đề, vì trong đó không có tâm ý và đối vật vậy. Bình đẳng là Bồ đề, vì bình đẳng với hư không vậy. Vô vi, không do tạo tác là Bồ đề, vì không sanh, không trụ, không diệt vậy. Biết là Bồ đề, vì rõ tâm hạnh của chúng sanh vậy. Không hội là Bồ đề, vì các nhập không hội vậy. Không hợp là Bồ đề, vì không dính dáng đến phiền não tập khí. Không nơi chốn là Bồ đề, vì không có hình sắc vậy. Giả danh là Bồ đề, vì danh tự là không vậy. Như huyễn hóa là Bồ đề, vì không lấy bỏ vậy. Không loạn là Bồ đề, vì thường tự lặng trong vậy. Sáng chói là Bồ đề, vì tánh thanh tịnh vậy. Không nắm lấy là Bồ đề, vì không có gì để vịn níu. Không khác là Bồ đề, vì các pháp vốn bình đẳng. Không so sánh được là Bồ đề, vì không có gì thí dụ được. Vi diệu là Bồ đề, vì các pháp khó thấu biết vậy. Toàn khắp là Bồ đề, vì như tánh hư không vậy. Không thể chứng đắc là Bồ đề, vì lìa ngoài thân tâm vậy.”
“Thưa Thế Tôn, khi ông Duy Ma Cật nói pháp như vậy, hai trăm thiên tử đắc Vô sanh pháp nhẫn. Thế nên con không kham nhận đến thăm bệnh ông được.”
Phật bảo Đồng Tử Quang Nghiêm: “Ông đi đến thăm bệnh ông Duy Ma Cật.”
Quang Nghiêm bạch Phật rằng: “Thưa Thế Tôn! Con không kham nhận được việc đến thăm bệnh ông ấy. Tại sao thế? Nhớ lại trước kia, con đi ra thành lớn Tỳ Da Ly thì ông Duy Ma Cật vừa đi vào thành. Con liền lễ chào và hỏi rằng: “Cư sĩ từ đâu đến đây?”
Trưởng giả đáp: “Tôi từ đạo tràng lại.”
Con hỏi: “Đạo tràng là ở đâu?”
Ngài đáp: “Trực tâm là đạo tràng, vì không hư giả vậy. Phát hạnh là đạo tràng, vì có thể phụng sự vậy. Thâm tâm là đạo tràng, vì tăng thêm công đức vậy. Bồ đề tâm là đạo tràng, vì không sai suyễn vậy.
“Bố thí là đạo tràng, vì chẳng mong phước báo vậy. Trì giới là đạo tràng, vì các thệ nguyện được tròn vậy. Nhẫn nhục là đạo tràng, vì với chúng sanh tâm không ngại vậy. Tinh tấn là đạo tràng, vì chẳng biếng lười vậy. Thiền định là đạo tràng, vì tâm điều nhu vậy. Trí huệ là đạo tràng, vì thấy rõ các pháp vậy. Từ là đạo tràng, vì bình đẳng với tất cả chúng sanh vậy. Bi là đạo tràng, vì chịu khổ nhọc vậy. Hỷ là đạo tràng, vì vui thích trong Pháp vậy. Xả là đạo tràng, vì đoạn hết thương ghét vậy.
“Thần thông là đạo tràng, vì thành tựu sáu thông vậy. Giải thoát là đạo tràng, vì không khởi ý phân biệt vậy. Phương tiện là đạo tràng, vì giáo hóa chúng sanh vậy. Bốn nhiếp là đạo tràng, vì thâu nhiếp chúng sanh vậy. Đa văn là đạo tràng, vì thực hành tinh túy vậy. Điều phục tâm là đạo tràng, vì chánh quán các pháp vậy. Ba mươi bảy phẩm trợ đạo là đạo tràng, vì xả bỏ pháp hữu vi vậy. Bốn đế là đạo tràng, vì không lừa gạt thế gian vậy. Duyên khởi là đạo tràng, vì vô minh cho đến lão, tử đều vô tận như hư không vậy. Các phiền não là đạo tràng, vì biết bản tánh của chúng vậy. Chúng sanh là đạo tràng, vì biết là vô ngã vậy. Tất cả các pháp là đạo tràng, vì biết các pháp Không vậy.
“Hàng phục ma là đạo tràng, vì chẳng nghiêng động vậy. Ba cõi là đạo tràng, vì không chỗ đi đến vậy. Sư tử rống là đạo tràng, vì không chỗ sợ vậy. Mười lực, vô úy, pháp bất cọng là đạo tràng, vì không thể chê trách vào đâu được. Ba minh là đạo tràng, vì không còn sót chút chướng ngại nào. Một niệm biết tất cả các pháp là đạo tràng, vì thành tựu Nhất thiết trí vậy.
“Như thế thiện nam tử! Bồ tát nếu ứng ra các Ba la mật mà giáo hóa chúng sanh, thời bao nhiêu việc làm, hoặc dở chân lên hạ chân xuống... phải biết đều từ đạo tràng mà lại, đều trụ trong Phật pháp vậy.”
“Khi thuyết pháp như vậy, năm trăm trời và người đều phát tâm Vô thượng chánh đẳng chánh giác. Thế nên con không kham nhận đến thăm bệnh ông được.”
Phật bảo Bồ tát Trì Thế: “Ông đi đến thăm bệnh ông Duy Ma Cật.”
Trì Thế bạch Phật rằng: “Thưa Thế Tôn! Con không kham nhận được việc đến thăm bệnh ông ấy. Tại sao thế? Nhớ lại trước kia, con ở nơi tĩnh thất. Bấy giờ ma Ba Tuần cải dạng như trời Đế Thích dẫn theo một vạn hai ngàn thiên nữ trổi nhạc đàn ca đến chỗ con ở. Ma cùng với quyến thuộc đảnh lễ dưới chân con, chấp tay cung kính, đứng qua một bên. Con tưởng là Đế Thích, nên mới nói rằng: “Đến đây, tốt lắm, Kiều Thi Ca! Dù cho có phước, chẳng nên buông lung. Nên quán năm dục là vô thường để cầu gốc lành, nơi thân thể, mạng sống và tài sản mà tu pháp kiên cố.
Ma vương liền thưa với con: “Thưa ngài Chánh sĩ, xin nhận một vạn hai ngàn thiên nữ này để hầu hạ quét tước.” Con nói: “Kiều Thi Ca, ông đừng đem vật phi pháp này đến cho tôi là sa môn Thích tử, những vật ấy không thích hợp với tôi.”
Nói chưa dứt lời, thì ông Duy Ma Cật đến, nói với con rằng: “Đây không phải là Đế Thích, mà là Ma đến quấy nhiễu ngài đó.”
Tức thì trưởng giả bảo với Ma: “Các thiên nữ này có thể cho ta. Như ta thì đáng nhận.”
Ma liền kinh sợ, nghĩ rằng: “Duy Ma Cật định phá ta chăng?” Muốn ẩn hình mà đi, nhưng không thể ẩn. Dùng hết cả thần lực, cũng chẳng đi được. Liền nghe trong không gian có tiếng nói rằng: “Ba Tuần! Hãy cho các Thiên nữ này thì mới đi được.”
Ma vương vì sợ, nên miễn cưỡng cho.
Bấy giờ Duy Ma Cật nói với các thiên nữ rằng: “Ma đã đem các ngươi cho ta. Nay các ngươi đều nên phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.”
Rồi trưởng giả thuyết pháp phù hợp với họ, khiến họ phát tâm. Lại bảo: “Các ngươi đã phát tâm Bồ đề thì có cái vui của Pháp để có thể tự vui chứ không cần theo cái vui của năm dục nữa.”
Các thiên nữ hỏi: “Cái vui của pháp là sao?”
Đáp rằng: “Vui thường tin Phật, vui muốn nghe Pháp, vui cúng dường Tăng, vui lìa năm dục, vui quán năm ấm như oán tặc, vui quán bốn đại như rắn độc, vui quán sáu giác quan như xóm trống không. Vui thường hộ trì tâm Bồ đề, vui làm lợi lạc chúng sanh, vui kính thờ sư trưởng, vui bố thí rộng rãi, vui kiên trì giới, vui nhẫn nhục nhu hòa, vui siêng tích tập thiện căn, vui thiền định chẳng loạn, vui trong huệ sáng không có dơ nhiễm. Vui rộng mở tâm Bồ đề, vui chiến thắng các ma, vui cắt đứt phiền não, vui tịnh quốc độ Phật, vui tích tập công đức mà thành tựu tướng tốt, vui trang nghiêm đạo tràng, vui nghe Pháp sâu xa mà không sợ, vui ba môn giải thoát mà không vui chứng Không lúc chẳng phải thời, vui gần người đồng học, vui tâm không chướng ngại khi ở với người không đồng học. Vui giúp đỡ ác tri thức. Vui thân cận thiện tri thức. Vui tâm hoan hỷ thanh tịnh. Vui tu vô lượng các pháp đạo phẩm. Đó là cái vui Pháp của Bồ tát.”
Khi ấy, Ba Tuần bảo các thiên nữ rằng: “Ta muốn cùng các ngươi trở về Thiên cung.”
Các thiên nữ nói: “Ngài đã đem chúng tôi cho vị cư sĩ này. Chúng tôi có niềm vui Pháp. Chúng tôi rất vui, không còn thích cái vui năm dục nữa.”
Ma vương nói: “Thưa cư sĩ, xin ngài phóng xả những thiên nữ này. Tất cả sở hữu đều đem cho người, đó là Bồ tát.”
Duy Ma Cật nói: “Ta đã phóng xả rồi, ngươi đem họ đi. Mong rằng tất cả chúng sanh được pháp nguyện đầy đủ.”
Lúc ấy, các thiên nữ hỏi ngài Duy Ma Cật: “Chúng tôi phải làm gì khi ở Ma cung.”
Duy Ma Cật nói: “Các chị! Có pháp môn tên là Vô Tận Đăng, các chị nên học. Vô tận đăng là ví như một ngọn đèn mồi qua trăm ngàn ngọn đèn, chỗ tối đều sáng, sáng mãi không dứt. Cũng thế, các chị, một Bồ tát khai mở, dẫn dắt trăm ngàn chúng sanh, khiến họ phát tâm được Bồ đề mà tâm bồ đề của vị ấy cũng không hết tận. Thật vậy, chẳng những nó không giảm yếu mà còn tăng mạnh. Cũng thế, các chị càng chỉ dạy và biểu lộ những phẩm hạnh cho những người khác, các chị càng tăng thêm những phẩm hạnh ấy. Đó gọi là Vô Tận Đăng. Các chị tuy ở Ma cung hãy dùng Ngọn Đèn Vô Tận này khiến vô số thiên tử và thiên nữ phát tâm Bồ đề, đó là báo ơn Phật, cũng là làm lợi lạc lớn lao cho tất cả chúng sanh.”
Bấy giờ, các thiên nữ lễ lạy dưới chân ngài Duy Ma Cật, theo ma vương về cung. Trong chốc lát họ biến mất.
“Thưa Thế Tôn! Ông Duy Ma Cật có thần lực tự tại, trí huệ biện tài như vậy. Thế nên con không kham nhận đến thăm bệnh ông được.”
Phật bảo Trưởng giả tử Thiện Đức: “Ông đi đến thăm bệnh ông Duy Ma Cật.”
Thiện Đức bạch Phật rằng: “Thưa Thế Tôn! Con không kham nhận được việc đến thăm bệnh ông ấy. Tại sao thế? Nhớ lại trước kia, con lập hội đại thí ở nhà cha con, cúng dường tất cả Sa môn, bà la môn cùng hàng ngoại đạo, những người bần cùng, thấp kém, cô độc, những người ăn xin. Vào ngày chót của kỳ hạn bảy ngày, lúc ấy Duy Ma Cật đến đó và nói với con: “Trưởng giả tử! Phàm hội đại thí thì không nên như của ông thiết lập. Phải làm hội Pháp thí, chứ hội tài thí để làm gì?”
Con nói với cư sĩ: “Hội Pháp thí là thế nào?”
Cư sĩ đáp: “Hội pháp thí thì không trước không sau, nhất thời mà cúng dường tất cả chúng sanh. Đó là hội pháp thí.”
Con hỏi: “Như vậy là thế nào?”
Trưởng giả nói: “Nghĩa là: Vì Giác Ngộ, khởi lòng từ. Vì cứu chúng sanh, khởi lòng đại bi. Vì giữ gìn chánh pháp, khởi lòng hỷ. Vì nhiếp lấy trí huệ, hành lòng xả. Vì nhiếp những người tham tiếc, khởi bố thí ba la mật. Vì hóa độ người phạm giới, khởi trì giới ba la mật. Vì pháp không có ngã, khởi nhẫn nhục ba la mật. Vì lìa tướng thân tâm, khởi tinh tiến ba la mật. Vì Bồ đề, khởi thiền định ba la mật. Vì Nhất Thiết Trí, khởi trí huệ ba la mật. Giáo hóa chúng sanh, khởi thiền định về tánh Không. Không bỏ hữu vi, khởi Vô tướng. Thị hiện thọ sanh, khởiVô tác. Hộ trì chánh pháp, khởi lực phương tiện. Vì độ chúng sanh, khởi bốn nhiếp pháp. Vì cung kính phụng sự tất cả, khởi pháp trừ khinh mạn. Nơi thân, mạng và tài sản, khởi ba pháp thân, mạng, tài không thể hủy hoại. Nơi sáu sự tưởng niệm, khởi chánh niệm. Nơi sáu pháp hòa kính, khởi tâm chất trực. Thực hành Pháp đúng đắn, khởi nơi đời sống trong sạch. Tâm thanh tịnh hoan hỷ, khởi nơi gần gũi bậc thánh hiền. Không ghét người ác, khởi tâm điều phục. Vì pháp xuất gia, khởi nơi thâm tâm. Vì làm đúng như nói, khởi nơi đa văn. Vì pháp không tranh, khởi tâm rỗng rang. Hướng đến trí huệ Phật, khởi nơi sự ngồi yên. Vì cởi mở cho sự ràng buộc của chúng sanh, khởi địa thiền định. Vì đầy đủ tướng tốt và làm tịnh cõi Phật, khởi nghiệp phước đức. Để biết tâm niệm của tất cả chúng sanh, ứng hợp mà thuyết pháp, khởi nơi trí nghiệp. Để biết tất cả các pháp vốn không lấy không bỏ, hằng ở trong Một Tướng, khởi nơi huệ nghiệp. Để đoạn tất cả phiền não, tất cả chướng ngại, tất cả pháp bất thiện, khởi lên tất cả thiện nghiệp. Để đắc tất cả trí huệ, tất cả thiện pháp, khởi nơi tất cả pháp hỗ trợ giác ngộ.
“Như thế, thiện nam tử! Đó là hội Pháp thí. Nếu Bồ tát trụ nơi hội Pháp thí này, là bậc đại thí chủ, cũng là ruộng phước của tất cả thế gian.”
“Thưa Thế Tôn! Khi ông Duy Ma Cật thuyết pháp như vậy, trong chúng Bà la môn hai trăm người đều phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Lúc ấy tâm con được thanh tịnh, ca ngợi là chưa từng có. Con đảnh lễ dưới chân ngài Duy Ma Cật, bèn cởi xâu chuỗi ngọc giá trị trăm ngàn mà dâng lên. Ông không chịu nhận. Con nói: “Thưa cư sĩ! Xin ngài hãy nhận, rồi cho ai thì tùy ý ngài.”
“Bấy giờ Duy Ma Cật mới nhận xâu chuỗi, phân làm hai phần: một phần đem cho người ăn xin thấp kém nhất trong hội; một phần đem dâng đức Nan Thắng Như Lai. Tất cả chúng hội đều thấy cõi nước Quang Minh và đức Nan Thắng Như Lai. Lại thấy chuỗi ngọc ở cõi Phật kia biến thành đài ngọc bốn trụ, bốn mặt trang sức, không ngăn che nhau.
“Lúc ấy, Duy Ma Cật hiện thần biến rồi lại nói rằng: “Nếu người thí chủ có tâm bình đẳng, thì cho một người ăn xin thấp kém nhất cũng như ruộng phước của Như Lai, không khác gì cả. Đại bi bình đẳng, không cầu quả báo, đó gọi là Pháp thí hoàn hảo vậy.”
“Trong thành, người ăn xin thấp kém nhất thấy thần lực ấy, nghe lời nói ấy, đều phát tâm Vô Thượng Bồ Đề. Thế nên con không kham nhận đến thăm bệnh ông được.”
Như vậy, các Bồ tát mỗi vị đều thưa với Phật về câu chuyện của mình, thuật lại những lời nói của trưởng giả Duy Ma Cật, và đều nói không kham nhận đến thăm bệnh ông được.
