SỰ HỢP NHẤT GIỮA “CHỈ” VÀ “QUÁN”
JEAN SMITH - 365 NGÀY THIỀN
-------oOo-------
258.
“Chỉ” và “quán” là hai mặt âm dương của thiền định Phật giáo, hai nửa bổ sung nhau của một tổng thể hợp nhất. Ý nghĩa căn bản của “chỉ” và “quán”, đôi khi được diễn đạt một cách long trọng là “đình chỉ” và “quán tưởng”, là: “dừng mê hoặc" và “thấy chân lý.” Tất cả những thiền định Phật giáo, thật ra, tất cả những nguyên tắc và tu tập Phật giáo đều có thể đưa vào phạm trù các từ ngữ “chỉ”, “quán” và sự hợp nhất giữa “chỉ” và “quán”.
_Thomas Cleary
Stopping And Seeing
------
259.
Một tu sĩ Công giáo tám mươi tuổi tập tọa thiền, với sự trợ giúp của một nữ tu Công giáo từng được học Thiền với một Lão sư đương thời ở Nhật Bản. Ngay lần đầu tiên ngồi xuống, nước mắt đã ràn rụa trên mặt ông. Tại sao thế? Không phải tư thế bất động của cơ thể, không phải sự tĩnh lặng của tâm trí, cũng không phải mùi nhang thơm ngọt ngào. Cũng không phải một hăm hở đột ngột của khát vọng tâm linh trong một trái tim từ hơn sáu mươi năm đã khao khát mãnh liệt. Đó là sự đoạn diệt mê hoặc, toàn bộ và toàn diện. Đó là ánh sáng của đấng Ki Tô tối cao tối thượng. Đó là sự hiện diện của ý thức tinh túy, không chỉ trong trái tim - tâm thức của vị tu sĩ mà trong tất cả mọi chúng sinh. Đó là sự thanh tịnh vô hạn. Và không gì khác nữa.
Thiền chỉ là sự chứng minh của ý thức tinh túy. Thiền không phải là tréo chân, ngồi xuống trên tấm bồ đoàn, không phải là giáo huấn bằng những câu chữ nghịch lý và những thái độ bất ngờ. Trạng thái không định danh là điều tạo nên sự thư thái và tĩnh lặng của tọa thiền.
_Lee Hixon
Living Buddha Zen
------
260.
Nếu bạn đã theo học từ lâu với một vị thầy và cả hai đều thành tâm phụng sự Phật pháp, có thể sẽ xảy ra nhiều điều phi thường. Vị thế có thể thay đổi, và một hôm, thầy bỗng trở thành đệ tử và đệ tử bỗng dưng trở thành thầy.
Sự đáp ứng khó tin giữa hai bên đó là điều vẫn xảy ra. Mối tương quan giữa thầy và đệ tử được một Công án diễn đạt sắc nét qua cảnh chim mẹ mổ vào bên ngoài vỏ trứng trong khi chim con mổ ra từ bên trong ra. Hai bên đều cố gắng mổ để phá vỡ vỏ trứng. Hình ảnh này phản ánh chính xác cách cả hai thầy trò làm việc, mỗi người theo cách của mình để tháo dỡ những rào cản trên đường đến với trí huệ.
_Pat Enkyo O'hara
Village Zendo, New York City
------
261.
Hai tấm gương
phản chiếu lẫn nhau.
_Theo Trùng Thông Tôn Dục
(Soiku Shigematsu) A Zen Forest
------
262.
Một câu chuyện cũ kể rằng một Thiền sinh đến thăm Nhất Hưu Tông Huyền (Ikkyu 1394 - 1481) và nói: “Thưa Thầy, xin Thầy vui lòng chỉ cho đệ tử một điều thật là minh triết.” Thiền sư Nhất Hưu Tông Huyền cầm cây bút lông và viết: “Chú tâm” “Chỉ có thế thôi sao?” Thiền sinh hỏi. Thiền sư lại cầm bút lên và viết: “Chú tâm, Chú tâm” Thiền sinh bất bình kêu lên: “Như thế này thì không có gì là sâu sắc hoặc tinh tế!” Để trả lời, Nhất Hưu Tông Huyền viết: “Chú tâm, Chú tâm, Chú tâm”. Thất vọng, thiền sinh hỏi: “Nhưng từ Chú tâm có nghĩa thế nào?” Nhất Hựu Tông Huyền trả lời: “Chú tâm có nghĩa là Chú tâm.”
_Charlotte Joko Beck
Nothing Special
------
263.
Một hôm, một samourai đến gặp Thiền sư Bạch Ẩn Huệ Hạc (Hakuin 1689 – 1769) và nói:
“Ngài nổi tiếng là một vị Đại Thiền sư. Xin ngài vui lòng nói cho tôi biết sự thật về thiên đường và địa ngục. Thật tình có hai thứ đó hay không?"
Không do dự, Bạch Ân Huệ Hạc trả lời ngay: “Sao? Ngay một kẻ xấu xí và bất tài như người mà cũng trở thành samourai được sao? Kỳ lạ!” Viên samourai kiêu hãnh giận dữ, rút kiếm ra và thét lớn: “Ta sẽ giết ông!”
Một cách rất điềm tĩnh, Bạch Ấn Huệ Hạc nói với hắn ta: “Đấy là địa ngục!”
Viên samourai dùng tay, suy nghĩ. Khuôn mặt hắn ta dịu xuống và cơn giận tan biến. Hắn tra kiếm vào vỏ và chắp hai tay kính cẩn chào Bạch Ân Huệ Hạc. Thiền sư điềm tĩnh nói với hắn: “Và đây là thiên đường”.
_Rafe Martin & Manuela Soares
One Hand Clapping
-------oOo-------
Trích: 365 Ngày Thiền
Tác giả: Jean Smith
Trương Xuân Huy dịch
NXB: Hồng Đức & CTy Sách Thời Đại, 2013
Ảnh: nguồn internet
