THỜI GIAN LÀ ẢO TƯỞNG - KRISHNAMURTI - BÚT HOA

Ngày 26.

Đối diện với hàng hiên, một cội cây có lá to lớn phủ đầy bông hoa thật to màu đỏ, thật kỳ dị, tương phản với màu xanh thẩm tươi thắm nhờ những cơn mưa mới đây. Những bông hoa đỏ, cam này nổi bật trên màu xanh lục và quả đồi đá, chúng như thể đã chiếm hữu mặt đất và lấp đầy khoảng không buổi sáng sớm. Một buổi sáng tuyệt đẹp có mây, ánh sáng thanh khiết, xác định từng màu sắc. Không một chuyển động trong tàng lá, tất cả chờ đợi, còn hy vọng trời mưa ; đất cần mưa vì mặt trời nóng cháy. Từ nhiều năm nay, lòng sông vẫn im lìm, dưới đó mọc lên bụi rậm và thiếu nước ở mọi nơi ; giếng nước thì ở phía dưới thấp và dân làng sẽ khổ sở nếu trời không mưa nữa. Trên những ngọn đồi mây đen đặc, hứa hẹn mưa tới. Một tia chớp phía xa rồi sấm tiếp theo cơn mưa, vừa đủ cho lúc này ; mưa không kéo dài lâu, nhưng bầu trời cho phép hy vọng còn mưa nữa.

Con đường đi xuống về phía cầu và băng qua lòng một con sông khô cạn ; cát màu đỏ ; phía Tây, những ngọn đồi đen thẩm, nặng trĩu giấc mơ và, trong ánh nắng chiều, ruộng lúa xanh mướt, mầu mỡ, đẹp vô tả. Phía sau ruộng lúa, cây cối đem thẩm in hình và những quả đồi phía Bắc một màu tím ; thung lũng trải dài, dâng hiến cho bầu trời. Chiều nay, tất cả những màu sắc thấy được hay che lấp đều bao phủ hết thung lũng, mỗi thứ có sắc điệu hài hòa và mỗi chiếc lá, mỗi cọng lúa bùng nổ trong niềm vui màu sắc. Màu sắc là chủ tướng và không êm dịu. Mây dồn tới, đen đặc và nặng nề, nhất là trên đồi với tia chớp phía xa, im lặng xuất hiện. Đã có vài giọt nước mưa ; mưa rơi trên độ cao và sắp đến chúng tôi. Một phép lành cho mặt đất khô cằn.

Sau bữa ăn tối nhẹ, chúng tôi trò chuyện với nhau về những vấn đề trường học, về nhu cầu của vật này hay việc nọ, về khó khăn trong việc tìm kiếm giáo sư giỏi, về sự thiếu mưa... Trong lúc họ đang nói chuyện, bất chợt, không ngờ, "bờ bên kia" hiện đến ; nó ở đó, bao la vô tận, được tác động bởi một sức mạnh đến nỗi ta phải im bặt ; mắt, thân đều cảm nhận, trí óc cũng nhậy cảm, tuy nhiên không tư tưởng. Cuộc nói chuyện không có gì nghiêm trọng lắm và trong không khí cởi mở thoải mái, một sự việc diệu kỳ đã xảy ra. Nó đi theo chúng tôi chí đến giờ đi ngủ và duy trì thành tiếng rì rào suốt đêm. Điều này không thuộc phạm vi kinh nghiệm, nó chỉ ở đó một cách giản dị, bằng một sức mạnh dữ dội, một phép lành. Với kinh nghiệm cần phải có người kinh nghiệm, nhưng khi cả hai đều không, thì hiện tượng tuyệt đối khắc hẳn. Không phải là để chấp nhận hay phủ nhận ; sự có mặt của nó chỉ đơn thuần là một sự thật. Và sự thật này không dính líu đến một thứ gì, không cả quá khứ lẫn tương lai ; tư tưởng không biết làm thế nào thiết lập cách truyền thông tới nó. Nếu trên ngôn ngữ thực dụng, lợi ích thì nó không có giá trị, chúng ta không thể rút ra một thứ gì từ đó. Nhưng nó ở đó và ngay cả sự có mặt của nó là sự hiện diện của tình yêu, chơn mỹ, bao la vô lượng. Nếu không có nó thì không có gì hiện hữu. Không có mưa quả đất sẽ diệt vong.

Thời gian là ảo tưởng. Tương lai và vô số những ngày qua có, thì thời gian đó không phải là ảo tưởng. Tư tưởng xử dụng thời gian để đưa đến một sự thay đổi nội tại, tức theo đuổi một cái cố định, đó chỉ là sự tương tục có điều chỉnh của cái đã là một tư tưởng như thế quả là lười biếng, hẹn lần hẹn lửa, tư tưởng này ẩn nấp sau ảo tưởng, sau sự tiến bộ dần dần, những lý tưởng, thời gian. Bằng vận hành của thời gian không thể có chuyển hóa được. Phủ nhận thời gian chính là chuyển hóa ; có chuyển hóa khi đã loại bỏ những thuộc tính phát minh từ thời gian tức là thói quen, truyền thống, cải cách, các lý tưởng. Phủ nhận thời gian thì có chuyển hóa, chuyển hóa toàn diện và không phải là thay đổi hình tướng bên ngoài, cũng không phải thay thế một hình tướng này bằng một hình tướng khác. Nhưng thu đạt kiến thức, kỹ thuật, đòi hỏi phải có thời gian, ta không thể cũng chẳng nên chối bỏ ; những năng lực này thiết yếu cho cuộc sống hằng này. Thời gian cần thiết để đi từ chỗ này đến chỗ khác không phải là ảo tưởng, nhưng mọi hình thức khác của thời gian đều là ảo vọng. Chuyển hóa gồm có chú tâm mà từ đó sinh khởi một hình thức hành động khác. Hành động này không biến thành thói quen ; sự lặp đi lặp lại một cảm giác, một kinh nghiệm, một kiến thức làm chết cứng trí óc và lúc đó trí óc hết nhậy cảm đối với sự chuyển hóa. Đức hạnh trong trường hợp này không phải là một khuynh hướng tốt nhất, một cách xử sự tốt nhất ; đức hạnh không có hoạch định, không có giới hạn ; nó đã mất hết dấu ấn của sự kính trọng ; nó không phải là một lý tưởng cần phải đạt đến, được tạo dần theo thời gian. Đức hạnh lúc đó biến thành mối nguy và không còn là một đức tính được xã hội thuần hóa. Yêu thương là hủy diệt, đó là một cuộc cách mạng không phải là kinh tế hay xã hội, nhưng lại dấn thân toàn bộ vào tâm thức.

-------o0o-------

Tác giả: KRISHNAMURTI

Trích: BÚT HOA

Người dịch: Ẩn Hạt

Ảnh: Nguồn internet.