Chủ và Khách
Tánh giác xưa nay vẫn là tánh giác, đâu phải vì có các căn mà chẳng phải là tánh giác nữa, hay vì có các căn mà thành tăng thành giảm, thành dơ thành sạch, thành sanh thành diệt?
Tự tâm bám giữ tự tâm là cái Minh, cái Giác vốn toàn nguyên, vốn là một, nhưng một khi vô minh tham bám khởi lên, bèn phân là hai, năng minh năng giác và sở minh sở giác.
Tánh nghe vẫn thường trực hiện diện, dầu khi thức, khi ngủ mộng và cả khi thân thể tiêu tan. Tánh nghe thường trụ qua tất cả mọi trạng thái của đời sống, cho nên biết được tánh nghe, sống được với nó, an trụ trong nó, người ta...
Do hai thứ sáng và tối hiển bày lẫn nhau trong tánh diệu viên, dính vào tánh trong lặng, phát sanh ra cái thấy. Cái thấy chiếu hiện (ánh hiện) ra sắc, kết sắc thành căn. Gốc căn gọi là bốn đại thanh tịnh, nhân đó gọi hình thể con mắt...
Nay ông nên biết những phương Đông, Tây, Nam, Bắc, đông nam, tây nam, đông bắc, tây bắc, phương trên, phương dưới là giới. Quá khứ, hiện tại, vị lai là thế. Phương chốn có mười, sự lưu chuyển có ba. Tất cả chúng sanh đan dệt cái...
Nghĩa thứ hai là : các ông muốn quyết phát tâm Bồ đề, đối với Bồ tát thừa sanh đại dõng mãnh, quyết định từ bỏ các tướng hữu vi, thì phải xét rõ căn bản phiền não, những thứ ấy từ vô thủy đến nay, phát sanh nghiệp và nảy...
Như lóng nước đục, đựng trong một đồ chứa để yên lặng mãi không động, thì đất cát tự chìm xuống, nước trong hiện tiền, gọi là ban đầu dẹp phục phiền não khách trần.Loại bỏ hết bùn chỉ còn nước trong, gọi là vĩnh viễn...
‘‘Nhân địa pháp hạnh bản khởi của Như Lai và chỗ phát tâm thanh tịnh của Bồ tát, là chỗ trụ trì quang nghiêm của tất cả Như Lai, đó chính là giác địa thanh tịnh của tất cả chúng sanh’’. Nhân địa và quả địa ấy là tánh...
‘‘Phải không có sự sanh diệt mới gọi là tự nhiên’’. Tự nhiên là xưa như vậy, nay như vậy, và mai sau như vậy.Thấy cái như vậy trước mắt, thì ‘‘tâm quá khứ chẳng thể đắc, tâm hiện tại chẳng thể đắc, tâm vị lai chẳng...
Sanh tử và tánh cuồng phân biệt chỉ là hý luận, như hý luận tìm hiểu về lông rùa sừng thỏ. ‘‘Nếu ngộ cái đầu vốn sẳn như thế, biết rõ do đâu phát cuồng bỏ chạy’’ bèn phát cười từ đây cho đến mãi mãi về sau.